مطالعه الگوي پراكنش مكاني گونه هاي شاخص جنگلي در منطقه حفاظت شده قلارنگ استان ايلام

The evaluation of spatial distribution pattern of Indicator species forests of Ghalarang protected area in Ilam province

امروزه براي برنامه‌ريزي‌هاي مديريتي و مطالعات اكولوژيكي شناخت نحوه پراكنش افراد جامعه از اهميت بالايي برخوردار است و بدون داشتن اطلاعات مكاني و الگوي پراكنش افراد در جوامع، اجراي هر برنامه‌اي با مشكل مواجه خواهد شد. اين تحقيق به بررسي الگوي پراكنش مكاني گونه‌هاي شاخص جنگلي در منطقه حفاظت‌شده قلارنگ در استان ايلام ‌پرداخته است. براي اجراي اين تحقيق يك محدوده به مساحت 1200 هكتار از منطقه حفاظت‌شده قلارنگ انتخاب و تعداد 30 قطعه‌نمونه 400 مترمربعي به روش تصادفي سيستماتيك در يك شبكه آماربرداري 100*150 متري مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت بررسي الگوي پراكنش مكاني گونه‌هاي شاخص جنگلي منطقه كه شامل بلوط ايراني (Quercus brantii Lindl)، بنه (Pistacia atlantica Desf)، كيكم (Acer monspessolanum L) و زالزالك (Cratagus azarolus L) مي‌باشند، از شاخص‌هاي نسبت واريانس به ميانگين، پراكنش موري‌سيتا و شاخص استانداردشده موري‌سيتا استفاده شد. نتايج نشان داد كه شاخص نسبت واريانس به ميانگين براي هر چهار گونه الگوي پراكنش كپه‌اي و شاخص موري‌سيتا براي گونه‌هاي زالزالك و كيكم، تصادفي و براي گونه-هاي بلوط و بنه الگوي پراكنش كپه‌اي را نشان مي‌دهد همچنين شاخص استانداردشده موري‌سيتا براي گونه زالزالك و كيكم تصادفي و براي گونه‌هاي بلوط و بنه اين شاخص الگوي پراكنش كپه‌اي را نشان مي‌دهد. با توجه به بالا بودن درصد فراواني گونه‌هاي بلوط و بنه پراكنش كپه‌اي در هر 3 شاخص قابل‌قبول است ولي در شاخص نسبت واريانس به ميانگين براي گونه‌هاي كيكم و زالزالك با توجه به اينكه فراواني اين گونه‌ها بسيار پايين است داراي الگوي پراكنش تصادفي هستند.

Today the recognition of spatial pattern of plant population is very important in administrative planning and ecological studies and without any spatial information and spatial pattern of the distribution of population in societies the implementation of every program will face problems. This study is investigating the spatial pattern of tree and shrub species in Protected Area of Ghalarang in Ilam Province. In this research, an area with 1200 ha of protected area from Ghalarang is selected and then, 30 plots in a grid of 150 * 100 meters of inventory network are evaluated via systematic random sampling. To evaluate the spatial pattern distribution of species of tree and shrub including Quercus brantii Lindl., Pistacia atlantica Desf., Acer monspassulanum L. and Crataegus azarolus L., variance ratio to mean, Morisita, Morisitas’ Standard Index are used. Results showed that variance ratio to mean index for all species are clustered distribution patterns, for Morisita and Morisitas’ Standard Indexes are random pattern for Acer monspassulanum L. and Crataegus azarolus L., and for Quercus brantii Lindl. and Pistacia atlantica Desf. are clustered distribution patterns. Due to the high percentage of frequency of Quercus brantii Lindl. and Pistacia atlantica Desf. species are cluster distribution pattern which is acceptable in all indexes, But in the variance to mean ratio index cluster distribution pattern was not acceptable for Acer monspassulanum L. and Crataegus azarolus L. species, because frequency of this species are very low and has a random distribution pattern.