برخي از رفتارهاي توليدمثلي و مشخصات لانه‌هاي انتخابي تخمريزي ماهي اندميك گورخري چهارمحال‌و‌بختياري Aphanius vladykoi, Coad 1988 در زيستگاه تالاب چغاخور

Nesting and reproductive behaviors of Aphanius vladykoi, Coad 1988 in Lake Choghakhor habitat, Chaharmahal-o-Bakhtyri Province, Iran

زيستگاههاي محدود ماهي گورخري چهارمحال و بختياري Aphanius vladykoi, Coad 1988 به عنوان يكي از گونه ماهي آفانيوس در ايران در حال حاضر تحت تاثير عوامل مخربي چون خشكسالي‌هاي متعدد، آلودگي و مصرف منابع آب توسط منابع محلي قرار دارد. در طي اين تحقيق در درياچه ي چغاخور استان چهارمحال و بختياري در بخش­هاي با بستر سنگي و پوشش گياهان منفرد، به توصيف مواردي از زيست شناسي اين ماهي مانند آماده­ سازي لانه ها، ستيز در نرها و رفتارهاي جفت ­يابي و جفت­ گيري و نيز مراقبت والديني كه كمتر به آن توجه شده است، پرداخته شد. سه دوره‌ي زادآوري از اواخر فروردين تا 20 خرداد ، 20 خرداد تا آخر تير و اواخر تير تا موسم سرما را براي مولدين ماهي گورخري در تالاب چغاخور مشاهده شد. در اوايل دوره ماهيان مولد A.vladykoi لانه هاي انتخابي خود را با موقعيت عمق 1.1 ± 55 و 18.8 ± 555 سانتي‌متري از ساحل انتخاب و تا اواسط دوره دوم موقعيت اين لانه‌ها به عمق 1.2± 40 و 12.2±190 سانتي‌متري از ساحل رسيد. محيط متغير و نوسانات شديد آب نقش زيادي در اكولوژي زادآوري مانند انتخاب لانه‌ها و تغيير موقعيت مكاني آنها ، تغيير ميزان پوشش گياهي منطقه‌ي لانه، و نيز ابتلاي مولدين به اكتوپارازيت آرگولوس داشته است. علت اين تغيير مكان نيز كاهش آب تالاب در خشكسالي ساليانه بود.

Among 7 species of genus Aphanius of Iran, the limited inland water habitats of Aphanius vladykovi have suffered severe deterioration caused by natural periodical drought, pollution and local drainage. We conducted a study in reproductive behaviour on the Lake Choghakhor littoral waters with gavel bottom and separately aquatic vegetation to explain the nesting and reproductive success such as the male aggression, copulation behavior, parental cares. In general, parental care activity of A. vladykovi was not previously reported for the variable environments and did not follow conventional stage-specific patterns. We divided the reproduction season in to three reproduction periods (April –June 10, June 10 – July 20, July 20 – winter). During the early reproduction period, A.vladykovi showed situational constancy in the initial selected plant nest ( 55±1.1 cm., depth and 555± 18.8 cm. from the shore) and continued produce free swimming fry, however the initial nests were located to new situation ( with 40 ± 1.2 cm., depth and 190 ± 12.2 cm. from shore) because of the seasonal drought. Unstable environments provided some challenges to A. vladykovi in the lake that provided parental cares. Water changes (demand for water) played a critical role in the reproductive ecology of A. vladykovi, affecting factors such as spatial situation and vegetation of the occupied nests, offspring distribution and health of the broods against ectoparasite Argulus spp.