بررسي ساختار سازه‌اي واكه‌هاي زبان فارسي در بزرگ‌سالان دوزبانه آذري فارسي

Investigation of the Formant Structure of Persian Vowels in the Persian - Azari Bilingual Adults

هدف: واكه ها هسته و مركز هجا هستند. يكي از مهم ترين ويژگي هاي آكوستيكي آن ها ساختار سازه اي است كه به جنبه هاي توليدي و ادراكي آن ها كمك مي كند. سازه ها نشان دهنده شكل و اندازه مجراي صوتي هستند، اما از آنجايي كه مجراي صوتي هر فردي با ديگري تفاوت جزيي دارد، سازه هاي يك واكه در افراد مختلف تا حدودي با هم متفاوت هستند. در اواخر قرن بيستم با پيشرفت علم آكوستيك و توليد ابزارهاي ديجيتال، آناليز ويژگي هاي آكوستيكي به جنبه هاي تحليل صوت افزوده شد. تحليل ويژگي ها و سازه هاي آكوستيكي منجر به ارزيابي بهتر صوت مي شود. از آنجايي كه درمان نتيجه بخش اختلالات گفتاري، به توانايي آسيب شناس گفتار و زبان در ارزيابي دقيق بيمار بستگي دارد و با توجه به اينكه سه سازه اول، از اجزاي اصلي تشخيص واكه توسط شنونده به شمار مي آيند، لذا هدف از اين پژوهش، تعيين و مقايسه ميانگين فركانس سازه هاي اول، دوم و سوم واكه هاي زبان فارسي در افراد دوزبانه آذري فارسي است. روش بررسي: مطالعه حاضر از نوع توصيفي تحليلي به روش مقطعي است. اين پژوهش روي 50 نفر از دانشجويان دوزبانه (آذري فارسي) دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي تبريز انجام شد. افراد از گروه سني 18 تا 24 سال انتخاب شدند. 25 نفر از شركت كنندگان خانم و 25 نفر آقا بودند. آزمودني ها به روش نمونه گيري آسان و غيرتصادفي انتخاب شدند. متغيرهاي بررسي شده شامل ميانگين سازه اول، دوم و سوم 6 واكه زبان فارسي در بافت كلمه است. همچنين ابزارهاي استفاده شده در اين پژوهش شامل پرسش نامه اطلاعات فردي (سن، جنس، دوزبانگي، وجود هرگونه بيماري مرتبط با سيستم تنفسي و گفتاري)، فرم رضايت نامه اخلاقي و يك دستگاه كامپيوتر مجهز به نرم افزار Pratt و يك دستگاه ضبط صوت سوني بود. پس از جمع آوري داده ها براي تحليل آماري، به منظور مقايسه دو گروه در صورت برخوردار بودن از توزيع طبيعي از آزمون t مستقل و در صورت برخوردار نبودن از توزيع طبيعي از آزمون من ويتني استفاده شد. تجزيه وتحليل هاي آماري با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام پذيرفت. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد بيشترين و كمترين مقدار F1 در آقايان و خانم ها مربوط به واكه هاي /ae/ و /i/ است. بيشترين و كمترين مقدار F2 در هر دو جنس مربوط به واكه هاي /i/ و/o/ است و بيشترين و كمترين مقدار F3 در آقايان مربوط به واكه هاي/i/ و /ae/ و در خانم ها مربوط به واكه هاي /i/ و /a/ در سطح كلمه است. نتيجه گيري: با توجه به نتايج اين مطالعه، واكه هاي /ae/ و /i/ در هر دو جنس به ترتيب بازترين (بيشترين F1) و بسته ترين واكه ها (كمترين F1) هستند. واكه هاي /i/ و/o/ در هر دو جنس به ترتيب پيشين ترين (بيشترين F2) و پسين ترين (كمترين F2) واكه ها هستند. گسترده ترين (بيشترين F3) واكه در آقايان و خانم ها مربوط به واكه /i/ و گردترين (كمترين F3) واكه در آقايانae/ و خانم ها /a/ است.

Objective: Vowels are the center of syllables while formant structures are one of the most important acoustic characteristics of speech sounds that help in their articulatory and perceptual aspects. Formants represent the shape and size of the vocal tract. There exist trivial differences between the vocal tracts of different people due to which the formant structures of a vowel in one person are different from another person. Towards the end of the 20th century, advances in acoustic science and production of digital tools introduced voice acoustical characteristics analysis as another parameter of sound analysis. These voice acoustical characteristics analyses lead to better assessment of the voices. Effective treatment of speech disorders depends on accurate diagnosis by the speech-language pathologist. The relationship between the first three formants is the main component of perceptual categorization by the listener. Therefore, the aim of the current study is to determine and compare Persian vowel frequency of first, second and third formants in bilingual adults.andamp;nbsp; Materials andamp; Methods: A cross-sectional study was performed on 50 participants (25 males and 25 females) aged 18 to 24 years. Bilingual students from Tabriz University of Medical Sciences were selected by an easy and non randomized sampling method, where the average of the first, second and the third formant frequencies for each of the six Persian vowels were taken into consideration. Data collection involved a demographic questionnaire (age, gender, bilingualism, and diseases related to the speech-breathing mechanism), the consent form, a computer equipped with PRATT Software and one sound recorder set. The data were analyzed using SPSSandamp;nbsp; V. 18 software. When the data were normally distributed, independent t-test was used; otherwise, Mann-Whitney test was used.andamp;nbsp; Results: This study showed that the maximum and minimum values of F1 in the males and females are /andamp;aelig;/ and /i/ vowels. The maximum and minimum values of F2 are /i/ and /o/ vowels in both the sexes, whereas, the maximum and minimum values of F3 are /i/ and /andamp;aelig;/ vowels in males and /i/ and /a/ vowels in the females.andamp;nbsp; Conclusion: According to the results of this study, / andamp;aelig;/ and /i/ vowels in both the sexes are the most open and closest. /i/ and /o/ vowels in both the sexes are the most front and most back vowels. The most spread vowel in males and females is /i/ but the roundest vowel is /andamp;aelig;/ in the males and /a/ vowel in females.