بررسي رجحان تفرجي بازديد كنندگان و عوامل موثر بر آن در پناهگاه حيات‌ وحش ميانكاله

Recreational Interests of Visitors and Their Effects on Miankaleh Wildlife Refuge

اكوتوريسم به‌عنوان يكی از شاخه‌های گردشگری در جهان، امروزه مورد توجه فراوانی قرار گرفته و استراتژی جهت حفاظت در حين درآمدزايی در مناطق حفاظت شده محسوب می‌شود. اين استراتژی اگر بر پايه توانمندی‌های محيطی و منابع طبيعی بنا گردد، راهكاری جهت استفاده بهينه در حين حفاظت از مناطق فراهم می‌كند. هدف اين پژوهش بررسی توانمندی مناطق طبيعی، رجحان تفرجی بازديدكنندگان و پارامتر‌های موثر بر آنها است. منطقه مورد مطالعه، پناهگاه حيات وحش ميانكاله در جنوب دريای خزر می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از بازديد ميدانی و پرسشنامه انجام گرفت. نتايج گويای تمايل بالای بازديدكنندگان به فعاليت‌هايی از جمله پرنده‌بينی، شنا، عكاسی و فيلمبرداری از طبيعت، منظره‌بينی، قايق‌رانی و سواركاری است. هم‌چنين جهت تعيين تاثيرگذاری پارامترهای سن، جنس و گروه همراه بر انتخاب فعاليت‌های تفرجی از آزمون‌های غير پارامتريك Mann-Whitney و Kruskal-Wallis استفاده گرديد كه گويای تاثير معنی‌دار پارامتر‌های فوق در انتخاب برخی فعاليت‌ها شامل تحقيق، استراحت، عكاسی و فيلمبرداری از طبيعت است. اين مطالعه نشان داد كه منطقه از بسياری جهات، فاقد تسهيلات لازم برای جلب رضايت گردشگران است. بنابراين، برنامه‌ريزی اصولی و به‌ويژه تهيه و اجرای طرح جامع گردشگری نه تنها موجب جذب گردشگر بيشتر شده، بلكه آثار زيانبار توسعه آن را بر محيط‌زيست و فرهنگ جامعه كاهش می‌دهد.

Today, ecotourism is a major tourist activity around the world. Ecotourism is one of the strategies for supporting conservation and ensuring income in the protected areas. When implemented within the capabilities of natural systems evaluated based on natural and socio-economic factors, ecotourism can simultaneously lead to regional prosperity and environmental protection. The goal of research is determination of natural potential, recreational opportunity, and effective factors in their choice in natural areas. The area is located south of the Caspian Sea in Mazandaran and Golestan Provinces. We used questionnaires and field survey for collecting public opinions. Results indicated the high tendency of visitors for bird watching, swimming, nature photography and filming and boating among all the suggested recreational activities. Also, the Kruskal-Wallis and Mann-Whitney tests were used for assessment of the relationships between age, sex and visitor groups and recreational activities. We found significant relationships between the groups in many of recreational activities such as research, resting and photography and filming of nature. The results of this study showed this area lacked sufficient facilities for visitors, therefore planning, preparation and implementation of comprehensive tourism infrastructure are essential to attract more ecotourists that can also reduce negative effects of recreational activities on the environment.