چالش‌هاي محتوايي و اجرايي فراروي كوريكولوم دكتري پرستاري ايران: نگاهي منتقدانه مبتني بر تكنيك دلفي

THE CHALLENGES OF NURSING DOCTORAL CURRICULUM IN IRAN: A CRITICAL LOOK BASED ON DELPHI TECHNIQUE

پيش‌زمينه و هدف: هرچند تربيت پرستاران در مقطع دكتري پيامدهاي مثبت زيادي براي حرفه پرستاري و نظام مراقبت سلامت به دنبال داشته است، اما با توجه به پويا بودن نيازها در نظام سلامت و توسعه آموزش پرستاري؛ كوريكولوم دكتري پرستاري با چالش‌هايي روبه‌رو مي‌باشد. لذا مطالعه حاضر باهدف بررسي چالش‌هاي محتوايي و اجرايي فراروي كوريكولوم دكتري پرستاري از ديد اعضاي هييت‌علمي و دانشجويان دكتري پرستاري صورت گرفت. مواد و روش كار: مطالعه حاضر از نوع تكنيك دلفي كلاسيك تعديل شده بود كه در 3 دور و به‌صورت تمام شماري روي كليه دانشجويان دكتري پرستاري (29 نفر) و اعضاي هييت‌علمي داراي مدرك دكتري پرستاري (17 نفر) دانشگاه علوم پزشكي تبريز از مهر 1395 تا خرداد 1396 انجام شد. در مرحله اول و دوم، براي استخراج گويه‌هاي پرسشنامه بدون ساختار اوليه و شناسايي تم‌هاي اصلي، از تحليل محتوي كيفي با رويكرد مرسوم استفاده گرديد. مرحله سوم، آغاز به‌كارگيري روش‌هاي كمي بود كه در اين مرحله داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي در نسخه 24 نرم‌افزار آماري SPSS مورد تحليل واقع شدند. يافته‌ها: نتايج در 4 حوزه آموزشي، پژوهشي، باليني و مديريتي اجرايي طبقه‌بندي گرديد. اكثر اعضاي هييت‌علمي و دانشجويان دكتري بيان داشتند كه كوريكولوم دكتري پرستاري نسبت به نيازهاي جامعه، نظام سلامت، حرفه پرستاري و حتي خود اساتيد/فراگيران پاسخگو نمي‌باشد. دور شدن و غفلت از ماهيت اصلي مراقبت باليني رشته پرستاري و پرداختن به مسايل نسبتاً حاشيه‌اي، ديگر چالش جدي وارد بر كوريكولوم دكتري پرستاري مي‌باشد. بحث و نتيجه‌گيري: كوريكولوم دكتري پرستاري در ايران نيازمند بازنگري و اصلاح مجدد بر اساس نيازهاي روز جامعه مي‌باشد. لازمه تحقق اين هدف، آسيب‌شناسي اساسي دوره، بررسي خلاها و نيازهاي موجود در نظام سلامت، توجه به مسايل و مشكلات باليني و مراقبتي سيستم بهداشتي درماني كشور، ارزيابي كمي و كيفي سطوح مختلف آموزش پرستاري و در جايگاه بالاتر، مقطع دكتري پرستاري به‌عنوان سكان‌دار وجهه حرفه‌اي پرستاري، مي‌باشد.

Background & Aims: Nursing Education in doctoral degree has many positive impacts for both the nursing profession and healthcare systems. However, due to the development of nursing education and the dynamic nature of community needs in terms of healthcare system, it is faced with challenges. Accordingly, this study aimed to determine the content and executive challenges of nursing doctoral curriculum based on Delphi technique. Materials & Methods: This Delphi study was conducted in 3 rounds on 29 nursing doctoral students and 17 nursing faculty members in Tabriz University of Medical Sciences, Iran. Qualitative content analysis was applied to the data to summarize data, extract statements and identify main themes to develop the primary questionnaire in the first two rounds. In the third round, Data were quantified using descriptive statistics and data analysis was performed using the IBM SPSS software (version 24; SPSS, Chicago, IL). Results: The findings of present study were classified in four categories: (1) education; (2) research; (3) clinical; (4) administrative. The responsiveness of nursing doctoral curriculum to the needs of community, healthcare systems, nursing profession and even faculties/students themselves were considered as the biggest challenge. Moving away from the clinical environment and failure to improve the clinical competencies of nursing doctoral graduates were the other serious challenge of the nursing doctoral curriculum. Conclusion: Major revision and reform of nursing doctoral curriculum were needed to fulfill the challenge of its responsiveness. Evidently, the officials of Iran board of nursing would benefit from taking into account the clinical issues and problems of current healthcare system, considering the underlying pitfalls of nursing doctoral programs and qualitative and quantitative evaluation of different levels of nursing education, particularly doctoral degree as the "prestigious pillar of profession".