سبك‌شناسي لاية ‌واژگاني دعاي ابوحمزة ثمالي

A Stylistic Investigation of the Word Layers of the Prayer of Abu Hamza al-Tumuli

سبك‌شناسي علمي است كه به تحليل و بررسي عناصر سخن مي‌پردازد و مختصاتي از متن كه متكرر باشد، مدّنظر قرار مي‌دهد و از لايه‌ها و جنبه‌هاي گوناگوني برخوردار است كه شناخت نظام واژه‌گزيني و نوع واژه‌هاي متن يكي از لايه‌هاي آن است. دعاي ابوحمزة ثمالي يكي از دعاهايي است كه هم به لحاظ مضمون و محتوا و هم به لحاظ ساختار و ارزش‌هاي هنري در جايگاه والايي قرار دارد. اين نوشتار بر آن است تا به روش توصيفي ـ تحليلي دعاي ابوحمزة ثمالي را در لاية ‌واژگاني بررسي كند و دليل گزينش برخي واژگان از جانب امام سجاد(ع) را توضيح مي‌دهد. استفاده از تكرار و مترادف‌ها لازمة نجواي عاشقانه با محبوب است و دعا نجواي عاشقانه با محبوب است كه در اين دعا، جملات و كلمات مترادف، به‌ويژه در باب رحمت و رأفت خداوند زياد مشاهده مي‌شود و بيشتر واژگان اين دعا پيرامون مفاهيم عقلي و انتزاعي است. بررسي معناي واژگان و ذكر تفاوت آن‌ها با واژه‌هاي مشابه مي‌تواند علّت و دليل گزينش آن‌ها را از سوي امام(ع) براي ما روشن سازد و به اين باور برساند كه شكل و موقعيّت واژگان در مناسب‌ترين وضعيّت خود است. در اين مقاله، واژه‌هايي بررسي مي‌شودكه ممكن است كاربرد آن از سوي امام، در ابتدا براي خواننده و شنونده سؤال‌برانگيز و مبهم باشد و با بررسي اين واژه‌ها و واژه‌هاي مشابه به اين نتيجه مي‌رسد كه انتخاب واژة مورد نظر، بهترين صورت كاربرد واژه است.

Stylistics is a science that deals with speech elements, and pays attention to repeated characteristics of a given text. It consists of a variety of layers and aspects and knowing the word-selection system and type of the text words is one of its layers. The prayer of Abu Hamza al-Tumuli is one of the prayers which is excellent in terms of semantics and structure, as well as its artistic value. This paper aims to investigate the prayer of Abu Hamza al-Tumuli in terms of its word layers through an analytic-descriptive method and to explain the reason behind the selections of some of the words by Imam Sajjad (pbuh). The use of the repetitions as well as synonyms is necessary for a lovely worship, and this prayer is a lovely worship which is full of synonymous sentences and words, especially about the blessing and kindness of God. Most of the words of this prayer are about logical and abstract concepts. The investigation of the meaning of the words and their differences with their synonyms could clarify the reason behind their selections by Imam Sajjad( pbuh). Additionally, it could confirm that the selections and positions of the words are in their best places. The paper analyzes the words whose selections by Imam Sajjad(pbuh) might seem question raising and vague to the readers, but after the analyses of them , the readers get to know that the words are in their best places and functions.