نظرية تصويب و تخطئه و تأثير آن بر قرائت‌هاي مختلف از دين

The Theory of Tasvib (Approval) and Takhtaeh (Disapproval) and Its Impact on Different Interpretations of the Religion

تصويب و تخطئه جزء يكي از احكام و لوازم اجتهاد مي‌باشد. از نظر اماميه، امكان تخطئه در اجتهاد وجود دارد، به اين دليل كه در واقع، حكم شارع وجود دارد، اما ممكن است مجتهد به حكم واقع نرسد. از نظر اهل تصويب، حكم تمام موضوعات وجود ندارد و در اين موارد، امر تشريع به مجتهد واگذار شده‌است. آنچه مجتهد مي‌گويد، حكم شارع است و به همين سبب، هميشه مجتهد، مصيب مي‌باشد. نظرية تصويب ارتباط نزديكي با بحث قرائت‌هاي مختلف دارد. كساني كه قائل به نظرية قرائت‌هاي مختلف مي‌باشند، همانند اهل تصويب مي‌گويند: «قرائت‌هاي مختلف و متفاوتي كه از يك متن صورت مي‌گيرد، همگي صحيح مي‌باشد و امكان تخطئه وجود ندارد»، بازگشت نظرية تصويب و قرائت‌هاي مختلف به نظرية نسبيت مي‌باشد. قرائت‌هاي مختلف متأثر از هرمنوتيك فلسفي مي‌باشد. در اين مقاله سعي داريم بطلان نظرية تصويب و صحت نظرية تخطئه را با روش آيات و روايات ثابت كنيم. در همين راستا، بايد به چند سؤال پاسخ داد: 1ـ دلايل و مستندات قائلان به تصويب چيست؟ 2ـ دلايل اماميه بر ردّ تصويب و دفاع از تخطئه چيست؟ 3ـ آيا ديدگاه اهل سنت دربارة تصويب، همان مسئله قرائت‌هاي مختلف از دين است؟.

Tasvib (Approval) and Takhtaeh (Disapproval) are parts of the foundations of ijtihad. From Shiite’s point of view, there is a possibility for Takhtaeh because judicial orders by a judge might not be the same as religious orders. From Tasvib’s point of view, there is no order which covers all subjects, and that is why orders have been assigned to judges. Whatever a judge says is his decision, and that is why judges are always Mosib (true decision makers). There is a close relation between Tasvib Theory and the subject of Different Interpretations. Those who believe in Theory of Interpretations, like those of Tasvib, hold that all the different interpretations of a given text are correct, and there is no possibility for disapproval. The reference of Theory of Tasvib and that of Different Interpretations is Theory of Relativity., and Different Interpretations Theory has been influenced by philosophical hermeneutics. This paper tries to disapprove Theory of Tasvib, and approve that of Takhtaeh through verses and hadiths. To this end, the following questions should be addressed: 1. what are the reasons of those accepting Theory of Tasvib? 2. What is the reason of Shiite in rejecting Tasvib and accepting Takhtaeh? 3. Is the point of view of Sunni regarding Tasvib the same as Different Interpretations?.