عنوان مقاله :
جامعه‌شناسي ظهور تفكر سياسي جديد در آستانۀ انقلاب مشروطۀ ايران
عنوان به زبان ديگر :
SOCIOLOGY OF THE RISING OF THE NEW POLITICAL THINKING BEFORE THE IRANIAN CONSTITUTIONAL REVOLUTION
پديد آورندگان :
خالقي دامغاني، احمد دانشگاه تهران- گروه علوم سياسي دانشكدۀ حقوق و علوم سياسي , قلي پور، مجتبي دانشگاه تهران- گروه علوم سياسي دانشكدۀ حقوق و علوم سياسي
كليدواژه :
ظهور روشنفكري , ساختار اجتماعي , جامعه‌شناسي تفكر , تحول فكري , تحولات ساختاري , پايگاه‌هاي سازماني
چكيده فارسي :
جامعه شناسي تفكر رويكردي نسبتاً جديد به مطالعۀ انديشۀ سياسي است كه ظهور و افول و نيز محتواي انديشهها را براساس مطالعۀ زمينه هاي اجتماعي آنها توضيح ميدهد. در اين مقاله، با استفاده از الگوهاي تحليلي دو تن از جامعه شناسان معاصر (روبرت ووسنو و رندال كالينز) تلاش ميشود الگوي مركبي براي تحليل جامعه شناختي ظهور تفكر سياسي نوين در دهه هاي پيش از انقلاب مشروطۀ ايران طراحي مي‌كنيم. سپس با استفاده از اين الگو تلاش ميشود نشان داده شود كه چگونه ظهور انديشۀ سياسي جديد در ايران معاصر، نه چنانكه معمولاً ادعا شده است، پديده‌اي وارداتي و بيزمينه، بلكه برعكس، در پيوند با ظهور ساختارهاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي مرتبط در ايران قرن نوزدهم بوده است. استدلال ميشود كه بر اثر اين تحولات ساختاري، جامعۀ ايران نيمۀ دوم قرن نوزدهم ديگر جامعه هاي ضعيف، ايستا و متفرق نبوده، بلكه جامعهاي قدرتمند، پويا و تا اندازهاي پلوراليستي بوده كه امكان حمايت از زمينه هاي نهادي تفكرات جديد را فراهم ميكرده است.
چكيده لاتين :
Sociology of thinking is a relatively new approach to studying political thought which explains the rise, wane and also the content of the thoughts according to their social context. In this paper, using the analytical models of the two contemporary sociologists (Robert Wuthnow and Randall Collins), we try to design a composite model for sociological analysis of the rising of the new political thinking in decades leading to the Iranian constitutional revolution. Then, using this model we try to show how the rising of the new political thought is not, as usually claimed, an imported and contextless phenomenon, but quite the opposite, is linked to the rising of the related political, social and economic structures in the 19th century Iran. It is argued that because of these structural developments, Iranian society in the second half of the 19th century was not anymore a weak, static and fragmented society, but was a powerful, dynamic and somehow pluralistic society, which could support the intuitional contexts of the new thoughts.
