عنوان مقاله :
مؤلفه‌هاي فرهنگ سياسي تشيع در انديشه و سيرۀ سياسي شهيد مدرس
عنوان به زبان ديگر :
COMPONENTS OF SHIA’S POLITICAL CULTURE IN POLITICAL THOUGHT and BEHAVIOR OF AYATOLLAH MODARRES
پديد آورندگان :
غفاري هشجين، زاهد دانشگاه شاهد - گروه علوم سياسي دانشكدۀ علوم انساني , رحمت‌خواه دربان، محمدرضا دانشگاه شاهد- گروه مطالعات سياسي انقلاب اسلامي دانشكدۀ علوم انساني
كليدواژه :
امر به معروف و نهي از منكر , پيوند دين و سياست , تقيه , جهاد , ساختار و كارگزار , شهادت‌طلبي
چكيده فارسي :
اين مقاله با توجه به اهميت جايگاه شهيد آيت‌الله سيد حسن مدرس به‌عنوان يكي از شخصيت‌هاي سياسي و اجتماعي برجسته و اثرگذار در تاريخ معاصر ايران، درصدد شناخت مؤلفه‌هاي فرهنگ سياسي مذهب تشيع در انديشه و رفتار سياسي ايشان و پاسخ به اين پرسش است كه اين مؤلفه‌ها چگونه در تفكر و رفتار سياسي آن شهيد متجلي شده‌اند؟ بر اين اساس و در چارچوب نظريۀ ساختار و كارگزار و با استفاده از روش كيفي تحليل اسنادي و با مراجعه به متون تاريخي، خطابه‌ها و نطق‌هاي آيت‌الله مدرس و نيز پژوهش‌هاي مرتبط، تجليمؤلفه‌هاي فرهنگ سياسي تشيع در انديشه و سيرۀ سياسي ايشان بررسي شده است. اين بررسي نشان مي‌دهد كه نه‌تنها رفتار سياسي و اجتماعي شهيد مدرس به‌عنوان يك مجتهد تراز اول و نيز وكيل مجلس، تحت تأثير مؤلفه‌هاي فرهنگ سياسي شيعه، از جمله جهاد، امر به معروف و نهي از منكر و ايثار و شهادت‌طلبي بوده است، بلكه مي‌توان آن شهيد را بازتوليدكنندۀ عناصري همچون شجاعت و عدم تقيه در مبارزه با استبداد به‌عنوان يك عالم سياستمدار شيعي به‌شمار آورد.
چكيده لاتين :
Considering the importance of the position of Ayatollah Sayed Hassan Modarres as one of the prominent and influential political and social figures in contemporary Iranian history, this paper seeks to identify the components of the political culture of Shi'i religion in his political thought and behavior and to answer the question that how these components have manifested themselves in his political thinking and behavior? Accordingly, based on “structure and agency” theory and using the qualitative methods such as documentary research and referred to the historical texts and the sermons and speeches of Ayatollah Modarres as well as linked researches, influence of political culture’s components of Shia in Modarres’s character sketch have been investigated. This study shows that not only social and political behavior of Modarres as a first-rate Mujtahid as well as MP, has been under the influence of Shia’s political culture, such as Jihad, behest to goodness and forbiddance of evil and martyrdom, but also he can be considered as a promoter the elements such courage in fighting injustice and lack of reservation as a Shia politician.
