تأملي در وضعيت مطالعه دانشجويان با تأكيد بر نقش خانواده و دانشگاه؛ مطالعه موردي سه دانشگاه‌ دولتي

A Reflection on the Situation of Students’ Study, with Special Emphasis on the Role of Family and University: A Case Study of Three State Universities

موضوع اين نوشتار تحليل وضعيت مطالعه دانشجويان سه دانشگاه تهران، خوارزمي و شهيدبهشتي است. به اين‌منظور 440 نفر از دانشجويان دانشگاه‌هاي يادشده به‌شيوه تصادفي ساده انتخاب شدند. چارچوب تحليلي مقاله برپايه نظريه ابرتابع چلبي استوار است. براساس اين نظريه معاني، انتظارات و فرصت‌هايي كه خانواده و دانشگاه در ارتباط با مطالعه ايجاد مي‌كنند، در پي‌ريزي الگوي مطالعه فرد مداخله دارد. اطلاعات تحقيق حاكي از آن است كه ميانگين ميزان مطالعه نمونه تحقيق به‌طور روزانه سه ساعت ونيم است كه دو ساعت ونيم آن به مطالعه درسي و يك ساعت به مطالعه غيردرسي اختصاص دارد. ميزان مطالعه دانشجويان رشته‌‌هاي مختلف تفاوت چنداني ندارد و به‌طور تقريبي در تمامي رشته‌‌ها نزديك به 50 درصد دانشجويان كمتر از يك ساعت در روز به مطالعه مي‌پردازند. خانواده قبل از ورود به دانشگاه نقش مؤثرتري در شكل دادن به مطالعه جوانان دارد. اما پس از ورود به دانشگاه، فرصت‌هاي اجتماعي موجود در دانشگاه و معناي منسوب به مطالعه كردن نقش تعيين‌كننده‌تري دارد. به‌نظر مي‌رسد تحولات چند سال اخير كه بر فضاي فرهنگي و مناسبات اقتصادي دانشگاه اثر گذاشته، كاركرد‌هاي اصلي آن را تضعيف كرده و در نهايت به تنزل كميت وكيفيت مطالعه دانشجويان منتهي شده است.

The objective of this paper is to analyze the situation of students’ study in three universities, i.e. Tehran, Kharazmi and Shahid Beheshti. 440 students were selected, using simple random sampling. Analytical framework of the study is based on Chalabi’s theory of Abartabe’. Based on this theory, meanings, expectations and opportunities created by family and university, interfere with individual’s pattern of study.. The findings of the research indicate that the time of study is 3.5 hours per day out of which 2.5 hours are allocated to textbooks and 1 hour to other materials. Different disciplines do not show different hours of study and among all disciplines nearly 50% of students study less than 1 hour a day. Family plays a more influential role in shaping study pattern of students before entering university but afterwards, social opportunities in university and meaning implied to study have more influential role.
It seems that recent changes of cultural atmosphere and economic relations of university have weakened its chief functions and led to deterioration of quality and quantity of student study.