پهنه‌بندي و ارزيابي كليماتوريسم مناطق كويري و بياباني ايران

Zoning and Assessment of Tourism Climate of Iranייs Desert Regions

ويژگي‌هاي آب‌و‌هوايي مطلوب و سازگار با آسايش انسان، يكي از شروط بنيادي براي انتخاب مقصد گردشگري است و نقش بسيار مهمي در تهيه تقويم گردشگري دارد. گردشگري مناطق بياباني و كويري از‌جمله مقاصد مورد توجه طبيعت‌گردان بوده و ايران به‌دليل موقعيت جغرافيايي و اقليمي خود در اين زمينه داراي توانمندي‌هاي منحصر‌به‌فرد است. لذا در اين پژوهش تلاش‌ شده‌است به‌منظور فعال‌سازي اين توان محيطي تقويم گردشگري متناسب با وضعيت اقليمي مناطق كويري ايران تهيه‌ گردد. بنابراين اقليم گردشگري 11 استان كشور كه در مناطق بياباني و كويري واقع شده‌اند، با استفاه از شاخص كليماتوريسم (TCI) مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در ماه‌هاي فصل زمستان مناطق و استان‌هاي جنوبي كشور از وضعيت ايديال اقليم گردشگري برخوردار هستند. در فصل تابستان هرچند كه از كيفيت اقليم گردشگري اين مناطق كاسته‌ مي‌شود، اما استان‌هاي كويري كه در عرض‌هاي جغرافيايي بالاتري قرارگرفته‌اند، وضعيت مناسب‌تري دارند. فصول بهار و پاييز شاخص اقليم گردشگري به‌طور عمده، وضعيت ايديال و بسيار مناسبي را در بخش گسترده‌اي از پهنه مطالعاتي ارايه مي‌دهد. بنابراين با توجه به نتايج پژوهش حاضر، مناطق كويري كشور از منظر كليماتوريسم از پتانسيل‌هاي ارزشمند گردشگري و جذب گردشگر در فصول سرد سال محسوب مي‌شوند. بنابراين فعالان بخش گردشگري مي‌توانند براساس تقويم زماني مذكور نسبت به بهره‌مندي از توان‌هاي طبيعت‌گردي استفاده نمايند.

Climatic characteristics adapted to human comfort are the functions needed for tourists to choose a tourism destination. This parameter has a major role in preparation of tourism calendar. Desert tourism is one of the important destination so Eco-tourist. Iran has unique capabilities in this field because of its geographical- climatic condition. In this article we have tried to provide a tourism calendar proportional to climatic conditions in order to activate this environmental capability. So in this study, tourism comfort climates of 11 provinces which are located in desert regions have been evaluated by using tourism climate index (TCI). In this regard, TCI index was calculated for 72 synoptic stations on a monthly basis and then the results were zoned on GIS software environment through the interpolation method. Ultimately, 12-month tourism climate map of Iranʹs desert regions were drowning separately. The results showed that in the winter months’ southern regions and provinces of the country have ideal condition. In the summer, in spite of remarkable reduction of quality of tourism climate index of the region, desert provinces which are located in higher latitudes have more suitable condition. Meanwhile in the spring and autumn tourism climate index (TCI) mainly offers very ideal and convenient condition in large part of the area of study. Therefore, according to the results, in terms of tourism climate index, desert regions of the country are considered as valuable potentials in tourism and attracting tourists in cold seasons. Thus, officials and tour guides who are active in field of tourism can plan effectively in order to flourish tourism industry and consequently provide required context toward economic growth and prosperity for the residents of this part of the country.