بررسي اثر مستقيم و غيرمستقيم خودكارآمدي، تكانشوري، فعال سازي بازداري رفتاري و مهارت هاي اجتماعي بر سوءمصرف مواد در دانش آموزان

Direct and Indirect Impact of Self-Efficacy, Impulsivity, Behavioral Activation-Inhibition and Social Skills on Substance Abuse in Students

هدف: هدف از پ‍ژوهش حاضر بررسي ارتباط خودكارآمدي، تكانشوري، فعال سازي و بازداري رفتاري (از طريق تاثير بر مهارت هاي اجتماعي) با سوءمصرف مواد در دانش آموزان دبيرستاني بود. روش: جامعه ي مطالعه حاضر را تمامي دانش آموزان اول و دوم دبيرستان هاي پسرانه مناطق آسيب پذير شهر اردبيل تشكيل مي دادند كه از ميان آن ها 616 دانش آموز به عنوان نمونه به صورت تصادفي ساده انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها از مقياس خودكارآمدي، مقياس تكانشوري، مقياس فعال سازي- بازداري رفتار، مقياس مهارت هاي اجتماعي ماتسون و مصرف مواد استفاده شد. ارزيابي مدل پيشنهادي با استفاده از نرم افزار spss و تحليل مسير بر پايه ي ويراست 7 انجام گرفت. يافته ها: بر اساس نتايج تحليل مسير، متغيرهاي خودكارآمدي، تكانشوري، فعال سازي-بازداري رفتاري و مهارت هاي اجتماعي به صورت مستقيم و نيز متغيرهاي خودكارآمدي، تكانشوري، فعال سازي رفتاري به صورت غيرمستقيم با سوءمصرف مواد در دانش آموزان ارتباط معنا داري داشت. نتيجه گيري: اين نتايج ضمن همسويي با يافته هاي ديگر، نشان مي دهند كه افزايش سطوح تكانشوري و سيستم فعال سازي رفتاري و كاهش خودكارآمدي، بازداري رفتاري و مهارت هاي اجتماعي ميزان سوءمصرف مواد را در دانش آموزان افزايش مي دهد.

The aim of the present research was to investigate the relationship of self-efficacy, impulsivity, behavioral activation-inhibition system (through of the effect on social skills) with substance abuse in high school students. Method: Population of present research was all of boy high schools in first and second grades of Ardabil city that 616 students selected of them randomly. Self-efficacy scale, impulsivity scale, behavioral activation-inhibition scale, Matson social skills and substance abuse were administered among selected sample. Results: Based on the resulting of Path analysis, self- efficacy, impulsivity, behavioral activation-inhibition and social skills variables directly and self-efficacy, impulsivity, behavioral activation variables indirectly related significantly to students’ substance abuse scores. Conclusion: The result are in keeping with findings of other studies, and indicated that high levels of impulsivity, and behavioral activation system, and low level of self-efficacy, behavioral inhibition and social skills increases substance abuse in students.