علل تنزل توليد و تجارت ابريشم گيلان در اواخرحكومت صفوي (از زمان شاه عباس اول تا پايان صفوي)

Causes of decline in production and trade of Gilan's Silk at the end of the Safavi government

در اواخرحكومت صفويه توليد و تجارت ابريشم، كاهش چشمگيري يافت. اما در منطقه گيلان‌ ـ به عنوان مركز مهم توليد ابريشم ‌ـ از همان ابتداي حكومت، عواملي وجود داشت و يا به مرور زمان شكل گرفت كه سبب‌ساز كاهش وحتي نابودي توليد اين محصول در اين منطقه مهم شد. در پژوهش حاضر، با توجه به ساختار اقتصادي، سياسي و اجتماعي گيلان و از طرفي عملكرد نمايندگان صفوي، سعي مي‌شود اين عوامل را بررسي كنيم. ابتدا عوامل داخلي، مانند شورشها وجنبش‌ها، فشارهاي مالياتي، خاصه‌سازي‌گيلان، انتقال مركزگيلان از لاهيجان (بيه-پيش) به عنوان اصلي‌ترين توليدكننده ابريشم، به رشت (بيه‌پس)، بيمارهاي‌كرم ابريشم وندانستن روش صحيح نگهداري تلمبارها و بلاياي طبيعي و پس از آن عوامل خارجي، نظير: بحران فروش ابريشم، كه باعث شد ضرب مسكوكات رايج (طلا و نقره) و تجارت خارجي كاهش يابد، و هجوم مكرر عثماني، قزاقها وافغانها را بررسي و تحليل مي‌كنيم. روش پژوهش به صورت كتابخانه‌اي و با استناد به متون تاريخي است. يافته‌ي عمدۀ تحقيق نشان مي‌دهد كه اگرچه، هجوم افغان‌ها اصلي‌ترين دليل سقوط دولت صفوي بوده، امّا عوامل مذكور كه توليد ابريشم گيلان راكاهش داد درسقوط و از بين رفتن دولت پراقتدار صفوي‌تأثيرگذار بوده است

Production and trade of silk decreased significantly at the end of the Safavi government. Since the beginning of the government, there were some factor were formed over time in Gilan area- as an important center for production of silk- that caused the decline and even destruction of producing this product in this important area.In the current research, it is tried to consider these factors or causes based on economic , political and social structure of Gilan and also performance of safavi representatives. At first we consider the inner factors or causes such as riots and movements, tax pressures, making Galan especial, transforming the center of Galan from lahijan as the most important producer of silk to Rasht , silk worm discases and not knowing the correct wag of keeping piled things and natural disasters and then we consider the external factors or causes such as selling crisis of silk that caused the production of common coins (gold and silver) and foreign trade be decreased and repeated invasion of Cossacks and Afghans. The research method was libraries and by referring to historical texts. The main finding of the research shows that although invasion of Afghans has been as the most important reason of fall of the savafi government, the above- mentioned factors that decreased the production of Gilan's silk, have been effective in the fall and loss of powerful safavi government.