مقايسه موقعيت، تعداد و اندازه پلاك هاي مغزي در بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروز در دو گروه با سردرد ميگرني و بدون سردرد

Comparing the Number, Size and Location of Multiple Sclerosis Plaques in Patients with and without Migraine

سابقه و هدف: سردرد به عنوان يكي از سندرم هاي درد مرتبط با مولتيپل اسكلروزيس (MS) در نظر گرفته مي شود. ميگرن يكي از فراوان ترين سردردهاي اوليه در ميان بيماران مبتلا به MS است. هدف از اين مطالعه، بررسي ارتباط بين MS و سردرد ميگرني مي باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر يك مطالعه توصيفي تحليلي است كه روي 60 بيمار مبتلا به MS انجام شد. در اسكن MRI مغزي به دست آمده از بيماران، محل ضايعه، تعداد محل هاي ضايعه و تعداد ضايعات ثبت و مقايسه گرديد. يافته ها: اين مطالعه شامل 51 بيمار زن و 9 بيمار مرد بود. 82 درصد بيماران به MS عودكننده- فروكش كننده و 18 درصد بيماران به MS پيشرونده ثانويه مبتلا بودند. بيماران MS مبتلا به سردرد داراي تعداد محل هاي درگير بيش تري نسبت به بيماران MS بدون سردرد بودند (0/0001=p). در مقايسه با بيماران MS بدون ميگرن، بيماران MS مبتلا به ميگرن داراي درگيري بيش تري (اندازه ضايعه بزرگ تر) در مغز مياني، مخچه، تالاموس، لوب هاي فرونتال و تمپورال بودند (0/05>-p)، درحالي كه بيماران ميگرني با اورا داراي درگيري بيش تر معني دار در لوب فرونتال و درگيري كم تر معني دار در لوب اكسيپتال بودند (به ترتيب 035/0=p و 011/0=p). نتايج مشابهي براي تعداد پلاك ها در بيماران با و بدون سردرد به دست آمد. تفاوت در تعداد ضايعات در گروه هاي با و بدون اورا در لوب اكسيپتال مشاهده شد(0/031=p). استنتاج: وجود پلاك هاي MS در نواحي اينفراتنتوريال عمدتاً مغز مياني و مخچه و نواحي سوپراتنتوريال غالباً لوب هاي فرونتال و پريتال و هم چنين تالاموس با يك افزايش وقوع سردرد با خصوصيات سردرد ميگرني همراه هستند.

Background and purpose: Headache is one of the pain syndromes in multiple sclerosis (MS). Migraine is one of most frequent types of headache among patients with MS. The aim of this study was to investigate the association between MS and migraines. Materials and methods: A cross-sectional study was conducted in 60 patients with definite MS. The brain MRI scans were obtained and the location of lesions and number of lesions and locations were recorded and compared. Results: The study population included 51 females and 9 males. Among the patients 82% were diagnosed with remitting-relapsing MS and 18% had secondary progressive MS. Patients with headache were found with higher number of lesion locations compared with those without headache (P= 0.0001). Compared with MS patients without migraines, migraineurs with MS had larger sizes of lesions in midbrain, cerebellum, thalamus, frontal and temporal lobes (P<0.05) while migraine patients with aura had more significant involvement of the frontal lobe and less significant involvement of the occipital lobe than migraine patients without aura (P= 0.035 and P= 0.011, respectively). Same results were found for number of lesions in MS patients with and without headache. The difference in number of lesions in subjects with and without aura were observed only in occipital lobe. (P= 0.031). Conclusion: The presence of MS plaques in the infratentorial region mainly midbrain and cerebellum and supratentorial region especially the frontal and temporal lobes, and thalamus may contribute to the increase in occurrence of headache with migraine characteristics.