بررسي و تبيين مقوله صلح در نظريه مدينه‌ المسالمه (شهرصلح) فارابي و نظريه صلح پايداركانت

Explanation of Peace in the Farabi’s theory of Medina al-Mussalemah (Peace City) and Kant's permanent peace theory

انديشمندان و مكاتب گوناگون بر اهميت صلح و ضرورت تحقق آن به‌عنوان اصلي اساسي و ضرورتي بنيادي در حيات انسان، تاكيد كرده‌اند. حكيمان مسلمان چون فارابي در جهان اسلام و فيلسوفان اخلاق‌گراي غرب معاصر چون كانت و پيروانش اين موضوع را به‌صورت خاص مورد توجه قرار داده‌اند. بنابراين، هدف اين پژوهش بررسي و تبيين صلح پايدار در نگرش ابونصر فارابي و كانت به شيوه­اي مقايسه‌اي است. پرسش اصلي تحقيق اين است كه با توجه به جهان‌نگري اين دو انديشمند، كداميك از دو نظريه صلح كانت و فارابي در تبيين ماهيت صلح و تحقق آن در قالبي پايدار توانايي لازم را دارند؟ يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه در بررسي مقايسه‌اي، اتكاي هردو نگرش بر انسان است و هردو به‌نحوي نگرش اخلاقي را در باب تحقق صلح مطرح ساخته ‌اند؛ اما فارابي با نگاهي فراگير و كمال‌طلبانه و فضيلت‌گرا، انسان و جامعه و نيازهاي او چون صلح و آرامش را موردتوجه قرار مي‌دهد. به‌علاوه مباني صلح مطرح در فلسفه سياسي فارابي به دليل الهي- انساني و فطري بودن، به‌عنوان يكي از سرچشمه‌هاي هويت انساني و امنيت وجودي بشر، به‌مراتب قابليت امكان و تحقق بالاتري در مقايسه با مباني صلح پايدار موردنظر كانت در عرصه عمل دارد.

Different schools and scholars have emphasized the importance of peace and the necessity to realize it as the essential and fundamental necessity in human life. Muslim scholars such as Farabi in the Muslim world and Kant and his followers in contemporary the West, have focused on this issue in their own way. Therefore, the purpose of this study is to study and explain "sustainable peace" in Abu Nasr Farabi and Kant's attitude in a comparative manner. The main question of the research is that: Which of the Kant and Farabi's theories of peace, according to their worldviews, are capable of explaining the nature of peace and realizing it in a stable and steady state? In a comparative study, the findings of the research show that both theories are considered to be "hum@n" and both put forward a moral attitude towards the realization of peace; but Farabi, with a comprehensive and virtuous look, observes and explains human and society, and the needs of both, such as peace and calmness. In addition, the foundations of peace in al-Farabi's political philosophy, in compared to the Kant's sustained foundations of peace, due to divine-humanity and innateness, as one of the sources of human identity and human security, has the potential to be more feasible and more realistic