بررسي انتقال نامتقارن قيمت و قدرت بازار با استفاده از روشي تركيبي در صنعت فرآوري پسته ايران

Examining asymmetric price transmission and market power in Iranian pistachio process market using a mixture approach

انتقال نامتقارن قيمت بنگاههاي توليدي مي­تواند دال بر وجود قدرت بازار باشد. در همين راستا اين مطالعه به كمك يك الگوي تركيبي به تحليل همزمان انتقال قيمت ميان بازار فرآوري و خردهفروشي پسته با وجود پارامتر قدرت بازار پرداخته است. بدين منظور، از داده هاي فصلي طي سال‌هاي 1392-1374 استفاده شد. در راستاي هدف مطالعه، رفتار قيمت خرده فروشي پسته در قالب دو رژيم تغييرات متفاوت ارزيابي گرديد كه با ماهيت عرضه محصولات كشاورزي كه در فصول برداشت داراي عرضه فراوان هستند، سازگار است. هم‌چنين، از معكوس كشش عرضه محصول به عنوان پارامتر قدرت بازار استفاده شد. با استناد به رژيم محتمل‌تر (رژيم دوم) مشخص گرديد كه عاملان بازاريابي در سطح عمده فروشي تمايل دارند افزايش قيمت را در مقايسه با كاهش قيمت با شدتي بيشتر به سطح خرده فروشي منتقل كنند. در اين رژيم انتقال نامتقارن قيمت و وجود قدرت بازار مورد تاييد قرار گرفت. در رژيم نخست كه داراي احتمال وقوع كم‌تر از 20 درصد مي‌باشد، قدرت بازار پايين‌تر بوده و بنظر مي‌رسد بيش‌تر با فصول وفور عرضه انطباق دارد كه در اين فصول واحدهاي كوچك نيز مبادرت به عرضه محصول مي‌نمايند. به گونه اي كه به عنوان رقباي كوچك‌تر در جهت افزايش رقابت در بازار عمل مي‌كنند.

Asymmetric price transmission may indicate market power exerted by production firms. Regarding the issue a mixture model has been applied to analysis the price transmission pattern between processing and retailer markets of pistachio while market power is considered as well. The analysis is based on seasonal data covering 1995-2013. In line with the study objective, retailer price of pistachio was examined using two regimes of price changes, having high conformity with agricultural products nature that are characterized with mass supply in harvesting season. Inverse supply elasticity of output was used as market power parameter. Regarding the second regimethat is more likely to happen, marketing agents in wholesale market are inclined to transmit increased prices to retailer market more significantly than decreased prices. Under this regime asymmetric price transmission and market power was confirmed. The first regime with probability of 20 percent showed a lower market power, having more concordance with mass supply seasons in which small firms serve as output suppliers. These firms act as fringes,resulting in more competitive market structure.