اثربخشي برنامه‌هاي ضد قلدري مدرسه بر توان‌مندي معلمان زن در مديريت رفتار قلدري دانش‌آموزان

The effectiveness of school-wide anti bullying programs on teachers' efficacy in dealing with students' bullying behavior

مقدمه: قلدري يكي از پديده‌هاي پيچيده در مدارس است. توانمندي معلمان در مديريت رفتار قلدري، با وقوع و تداوم آن، رابطه‌ي نزديكي دارد. هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي آموزش شناخت و مقابله با قلدري به معلمان بر راهبردهاي مديريت رفتار كلاس و خودكارآمدي ادراك شده‌ي معلمان مي‌باشد. روش‌كار: جامعه‌ي آماري اين پژوهش باليني شامل تمام معلمان زن دوره‌ي ابتدايي شهرستان اهر در سال تحصيلي 92-1391 بود. تعداد 40 نفر از معلمان به صورت تصادفي ساده انتخاب و در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. براي اندازه‌گيري متغيرهاي پژوهش از پرسش‌نامه‌هاي راهبردهاي مديريت رفتار كلاس و خودكارآمدي معلمان استفاده شد. برنامه‌ي طراحي شده براي گروه آزمون با محتواي شناخت و مقابله با قلدري دانش‌آموزان، در 6 جلسه‌ي 90 دقيقه‌اي انجام شد. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس چندمتغيره و نرم‌افزار SPSSنسخه‌ي 15 تحليل شدند. يافته‌ها: بنا بر نتايج، آموزش توانسته است تغييرات معني‌داري در انتخاب بين راهبردهاي جرأت‌مندي دفاع (0/005=P)، اجتناب از دفاع (0/00=P) و جدا كردن دانش‌آموزان از يكديگر (0/01=P) و كارآمدي ادراك شده‌ي معلمان در مديريت رفتار كلاس (0/001=P) در مقايسه با گروه شاهد به وجود آورد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد آموزش برنامه‌ي ضد قلدري توانسته است بر راهبردهاي مديريت رفتار قلدري و كارآمدي ادراك شده‌ي معلمان در كلاس موثر واقع شود لذا اجراي دوره‌هاي آماده‌سازي و ارتقاي مهارت‌هاي حرفه‌اي معلمان و مشاوران مدارس براي مواجهه‌ي صحيح با مشكلات رفتاري دانش‌آموزان ضرورت دارد.

Introduction: Bullying in schools is a complex phenomenon. Teachers' ability to manage bullying behavior is closely related to the occurrence and continuation of bullying in classes.This study aimed to determine the effectiveness of School-Wide Anti Bullying Programs (SWABP) on classroom behavior management strategies and teachers' perceived self-efficacy in classroom behavior management. Materials and Methods: The statistical community of this clinical trial consis all of women teachers in elementary schools in Ahar city (western part of Iran) during 2014-2013. The sample included 40 teachers that were chosen through random sampling and divided into two equal experimental and control groups. In order to measure the research variables, the classroom behavior management strategies scale and perceived self-efficacy of teachers were used. The program was designed to recognize and dealing with students' bullying was performed for experimental group during the six 90 minute's sessions. Data analyzed by ANCOVA and SPSS software version 15. Results: The results indicated that the treatment was able to create significant changes in the choice of advocate assertion strategies (P=0.005), avoidance (P=0.00), parents involvement (P=0.001) and in teacher's efficiency in classroom behavior management compared to the control group. Conclusion: It seems that anti-bullying program could be effective on bullying behavior management strategies and teachers perceived effectiveness in classroom management so it emphasizes the need to implement programs to prepare and promote the professional skills of teachers and school counselors to deal effectively with behavioral problems of students.