تبيين خريد وسواسي بر اساس عوامل روان‌شناختي، محيطي، مادي‌گرايي و استفاده از كارت‌هاي اعتباري

Explaining the Compulsive Buying Behavior Based on the Factors of Psychological, Environmental, Materialism and Using Credit Card

امروزه تغييرات، پيچيدگي مصرف را افزايش داده و شرايط افزايش تمايل به خريد وسواسي را نسبت به گذشته بسيار مساعدتر كرده است. در اين پژوهش، پس از بررسي پژوهش ­هاي انجام­شده در زمينة معيارهاي تأثير­گذار بر رفتار خريد وسواسي در داخل و خارج از كشور، ، يك مدل مفهومي ارائه مي­شود. روش تحقيق، توصيفي-پيمايشي و از نظر هدف كاربردي است. داده ­هاي پژوهش از طريق مشتريان فروشگاه­ هاي زنجيره ­اي شهر شيراز به روش ميداني و از طريق پرسشنامه در نمونه با حجم 384 گردآوري شده است. در اين پژوهش براي تأييد روايي پس از مشورت با متخصصان از شاخص كفايت نمونه­ گيري(KMO) و آزمون بارتلت استفاده شد و پايايي ابزار اندازه ­گيري با استفاده از آلفاي كرونباخ تأييد شد . تجزيه و تحليل داده ­ها به روش معادلات ساختاري و با نرم­افزار اموس انجام شده است. نتايج پژوهش نشان مي­دهد كه مادي­گرايي بر كارت اعتباري و كارت اعتباري بر خريد وسواسي تأثير مثبت و معناداري دارد. همچنين در اين پژوهش اثر مثبت اضطراب، تكانش گري، خانواده و اثر منفي تبليغات تلويزيوني بر خريد وسواسي پذيرفته شده است. اين در حالي است كه تأثير همسالان و افسردگي مصرف ­كنندگان بر خريد وسواسي رد شده است. اين پژوهش نشان­دهندة اثر منفي خانواده و همسالان و اثر مثبت تبليغات تلويزيون بر مادي­گرايي است.

Compulsive buying is an aspect of consumer behavior. Today changes in life style have increased the complexity of consumption and create an environment which is favorable to increase compulsive buying than the past. Many factors, including environmental factors, psychological, demographic, and the availability of credit cards can be effective in creating compulsive buying. Therefore, the present research has presented a conceptual model after reviewing several conducted researches in the field of criteria affecting compulsive buying behavior. This resaeach is an applied research in terms of its objective and descriptive- correlational in terms of data collection. Statistical population of this research containsits the customers of chain stores in Shiraz and its sampling is done using non-random available method. 385 quastionanaries were evaluated and data awere analysed via the softwares of Spss18 and Amos18. The results showed that the factors of materialism on credit card and also credit card on compulsive buying have a significant and positive effect. Also in this reserachthe positive effect of anxiety, impulsivity, family and also the negative impact of television advertising on compulsive buying were approved. However, the influence of peers and consumer’s depression on compulsive buying was rejected. Moreoverr, this research showed the negative effect of family and peers and the positive impact of television advertising on materialism.