فرهنگ و دانش عاميانه (مطالعه موردي: شيوه هاي سنتي و دانش بومي شترداري)

Popular Culture and Knowledge: A Case Study of Traditional Methods and Native Knowledge of Camel Husbandry

مردم شناسي به عنوان علم فرهنگ و بررسي شيوه تعامل و تطابق بشر با محيط جايگاه ويژه اي دارد. يكي از مهمترين مباحث مردم شناسي در شناخت فرهنگ جوامع روستايي و عشايري بررسي دانش بومي آنان و بررسي شيوه انطباق آنان با محيط و طبيعت و رفع نيازهاي زيستي و غير زيستي از محيط است. دانش بومي به راه حل هايي گفته مي شود كه به صورت تجربي در ساليان دراز، انسان، جهت حل مشكلات خود و بر پايه تجربيات گذشتگان به دست آورده و در هر منطقه اي با توجه به شرايط ويژه در آن مي­تواند متفاوت باشد. ثبت و ضبط دانش بومي آن محلي و تجربياتي كه طي ساليان طولاني با آزمون و خطا بدست آمده، بوسيله مردم شناسان باعث شناخت آ نها از افكار دامداران، چوپانان و ساربانان درباره محيط اطراف آنها مي شود. در اين مقاله به بررسي شيوه سنتي شترداري و دانش بومي شترداران و ساربانان در مراتع شمال كشور در منطقه گميشان و با هدف شناخت و شناسايي اطلاعات و اصطلاحات رايج آنها از شتر و شترداري پرداخته شده است. منطقه مورد بررسي جزء مراتع قشلاقي استان گلستان و شهرستان گميشان مي باشد كه تقريباً در 25 كيلومتري اين شهرستان واقع شده است. در اين پژوهش سعي شده تا از طريق روش هايي مانند مصاحبه، مشاهده، عكسبرداري و فيلمبرداري اطلاعات لازم در زمينه شيوه شترداري با تكيه بر دانش بومي جمع آوري شود. يافته ها در اين پژوهش شامل دانش بومي مربوط به چرخه با تقويم فعاليت هاي شترداري و سارباني، چراگاه گله شتر، موارد مربوط به توليد مثل و زايش در شتر، دام هاي همراه گله، جايگاه گله در شترها، نشانه گذاري در دام و توليدات شتر مانند شير و فرآورده هاي آن، پشم و كرك و همچنين گوشت مي باشد.

Anthropology has a special place as the science of culture and study of human interaction and accommodation with the environment. One of the most important discussion in the field of anthropology in knowing the culture of village and nomad societies is the study of their native knowledge and the method of their accommodation with the environment، nature and meeting their biological and non-biological needs in nature. Native knowledge refers to solutions that humans have achieved by experience in so many years for solving their problems based on the experience of their ancestors and which can be different in each region considering their specific conditions. Having recorded the native knowledge of the region، anthropologists make known the thoughts of animal farmers، shepherds and cameleers about their environment. The present paper studies the traditional method of camel husbandry and the native knowledge of cameleers in the grasslands of the North of Iran in Gomishan region. It also aims at knowing and detection of their common information and terminology about camel and camel husbandry. The region studied is the grasslands of Gomishan city o Golestan Province located 25 kilometers far away from the city. In this paper، the necessary information on camel husbandry method based on native knowledge is gathered through interview، observation، taking pictures and videos. The findings include the native knowledge about the cycle and calendar of the camel husbandry activities، camel herd grasslands، issues related to reproduction and delivery in camel، animals accompanying the herd، the status of camel herd، marking the animal and camel productions such as milk and its byproducts، wool and meat