بررسي تطبيقي فرهنگ مادي توسعه در ايران و اروپا در دوره صفويه (با تاكيد بر تجارت)

A comparative study of development material culture between Europe & Iran in the Safavied period

مبحث توسعه هميشه نكته مورد توجه مردم به ويژه در تاريخ معاصر بوده است. نگاه تاريخي به مقوله توسعه يكي از رويكردهاي صاحبان دغدغه در اين خصوص بوده است. ما نيز در اينجا با اين دغدغه و با اين رويكرد و به روش توصيفي و تحليلي بدان پرداخته و تلاش كرده ايم تا به گونه اي تطبيقي و مقايسه اي پاسخهائي براي سوالات مربوط به علل تاريخي توسعه نيافتگي در حوزه تجارت ارائه نمائيم. پيشرفت و توسعه در هرجائي ارتباط تنگاتنگي با فرهنگ توسعه آنجا داشته است. صفويان همزمان باشروع توسعه در اروپا به قدرت رسيدند و تلاشهائي براي احياء اقتدار كهن ايران از سوي آنها صورت گرفت. آنها به دلايل نظامي و سياسي مَقدم اروپائيان را در ايران گرامي داشتند. اما هيچگاه آنها را در زمينه هاي مختلف توسعه به خصوص برخورداري از فرهنگ مادي توسعه مورد توجه قرار ندادند. ايرانيان در عرصه تجارت و لوازم آن نظير راه هاي آبي و خشكي، پول، دريانوردي و آزادي تجاري و تشكيل شركتهاي بزرگ تجاري، اروپائيان را الگوي خود قرار ندادند. بي ترديد ابتدا لازم بود فرهنگ توسعه از سوي حاكميت صفوي مورد پذيرش قرار گيرد و سپس در جامعه ايجاد و تقويت گردد. اما اين اتفاق هرگز نيفتاد و ايران صفوي هرگز گام در راه توسعه نگذاشت چراكه نه تنها اين فرهنگ را در خود نداشت بلكه حتي علي رغم ارتباط گسترده اي كه با اروپا و اروپائيان برقرار ساخته بود اقتباس صحيحي از آنها ننمود. در اين مقاله سعي شده است تا فرهنگ مادي توسعه در اروپاي معاصر صفويان بررسي و آن با وضعيت موجود در ايران عصر صفوي مقايسه گردد.

The development has always been a point of interest for people, especially in recent history. The historical review of the concept of development has been one of the approaches those interested in the issue of the causes of underdevelopment. We have also pay attention to it with this approach and analytical method and we have tried to answer to some of questions about the causes of undevelopment In the field of trade in Iran. Progress and development in every country there have had total cultural immersion with the culture of development. The safavids in Iran came to power coincided with the start of development in Europe and they were attempts to revive the ancient Iranian authority. The safavids welcomed political and military reasons from arrival of Europeans in Iran. But the Safavids never used from this opportunity for to know the material culture of develop in Europe. Iranians did not follow Europeans in the field of trade and its industries such as waterways and land roads, money, navigation, freedom of trade and commercial corporations. Safavids Despite extensive relations established with Europe and Europeans, they did not adopt No element of material culture of development in Europe .In this article we have tried to review the material culture development in Europe and to compare that with the situation of Iran in the Safavids period.