پديد آورندگان :
عبدي پور فرد، حسن دانشگاه اصفهان - گروه تاريخ و ايرن شناسي , منتظرالقائم، اصغر دانشگاه اصفهان - گروه تاريخ و ايرن شناسي , عطاري، تراب دانشگاه اصفهان - گروه تاريخ و ايرن شناسي
كليدواژه :
تاريخ نگاري اسلامي , پزشكان مورخ , پزشك , مورخ
چكيده فارسي :
تاريخ نگاري اسلامي و به تعبيري تاريخ نگاري مسلمانان به عنوان يكي از ابعاد و مظاهر مهم فرهنگ و تمدن اسلامي از جايگاه ويژه اي در بين ساير مولفه هاي آن برخوردار است. در فرايند تدوين تاريخ نگاري اسلامي؛ افراد، طبقات و گروههاي مختلف از جمله پزشكان، حكما، مورخان و... سهيم بوده داند. با وجود مطالعات و بررسي هاي گسترده اي كه درباره پزشكان دوره اسلامي انجام گرفته است؛ مطالعه درباره افرادي كه به صورت همزمان به طبابت و تدوين كتب تاريخي پرداخته اند، كمتر انجام گرفته است. سوال اصلي اين پژوهش، اين است كه پزشكان مورخ چه نقشي را در توسعه تاريخ نگاري اسلامي ايفا نموده اند؟ اين گروه از پزشكان از چه جايگاهي در تاريخ نگاري اسلامي برخوردار بوده اند؟ آيا پزشكان مورخ به منابع و اسنادي فراتر از ساير مورخان دسترسي داشته اند؟ شيوه هاي تاريخ نگاري آنان چگونه بوده است؟ و... .اولين فرضيه اي كه مي توان مطرح كرد، اين است، در بين پزشكان دوره اسلامي، مورخان معروفي وجود داشته و آنان با توجه به موقعيت و مناصب شان، نقش بارزي در تاريخ نگاري اسلامي ايفا نموده اند و همچنين مورخاني هم بوده اند كه علاوه بر تدوين كتب تاريخي، در پزشكي نيز دستي داشته و صاحب كتب مهم پزشكي هم بوده اند. در نوشتار حاضر سعي شده است ضمن پرداختن اجمالي به جايگاه پزشكان مورخ در تاريخ نگاري اسلامي با تكيه بر منابع و استنادات تاريخي و به روش كتابخانه اي به سوالات فوق پاسخ هاي مناسب داده شود.
چكيده لاتين :
"Islamic historiography" or "historiography of Muslims" has a special place among its other components as one of the important dimensions of Islamic culture and civilization. It is said that in completing and compiling Islamic historiography, individuals, classes and various groups, including doctors, scholars, historians, etc., have contributed. Also, it seems that despite extensive studies conducted on Islamic doctors, less study has been conducted on people who have been practicing both doctoring and writing at the same time. Therefore, these are the questions that arise in this regard; What role has these people (doctors of historians or doctor historians) played in the development and completion of Islamic historiography? What place have these doctors had in Islamic historiography? Has historians had access to resources and documents more than other historians? What methods have the adopted in their historiography? and so on. The first hypothesis that can be articulated is that there have been famous historians among doctors of the Islamic era who have played a significant role in Islamic historiography, given their places and positions; also, there have been historians who, besides compiling historical books, have participated in medicine and owned important medical books. In the current article, it has been tried to answer the above questions and other similar questions appropriately, while dealing with the status of historian doctors in Islamic historiography, based on historical sources and documents.
