مفهوم شناسي و ارزيابي «فقر اقتصادي » به عنوان زمينه ساز تهديد امنيت اجتماعي در جمهوري اسلامي ايران

از جمله مسائل مهم در جمهوري اسلامي ايران داشتن تعريفي روشن از فقر اقتصادي و مشخص كردن ابعاد و شاخص هاي قابل سنجش آن است؛ به گونه اي كه بر آن اساس بتوان وضعيت و عملكرد مديريت اقتصادي كشور را در زمينه گسترش عدالت و رفع فقر مورد ارزيابي قرار داد. مروري بر ادبيات نظري نشان داد كه افزايش فقر، امنيت اجتماعي را از طريق جنبش هاي اجتماعي، خشونت، قانون گريزي، تروريسم و مواد مخدر با تهديدهايي جدي مواجه مي سازد. هم چنين در اين تحقيق ضمن شاخص سازي فقر اقتصادي از طريق خط فقر مطلق (معادل ريالي 2 دلار در هر روز براي هر نفر)، شاخص مذكور براي خانوارهاي شهري جمهوري اسلامي ايران در سال هاي 1358 تا 1391 اندازه گيري شده است. مقايسه مجموع متوسط هزينه هاي سالانه خوراكي و غيرخوراكي هر نفر در هر دهك هزينه اي خانوارهاي شهري با خط فقر مذكور مبناي فقير و غيرفقير بودن آن دهك هزينه اي است. در اين تحقيق درصد به دست آمده به عنوان شاخص فقر مورد استفاده قرار گرفته است. يافته هاي اين بررسي در خصوص سنجش شاخص فقر به ويژه در سال هاي بين 1374 - 1371 كه شاخص فقر شهري افزايش پيدا كرد و هم زمان پديده هايي ك مسابقه از واكنش هاي دسته جمعي و روندهاي فزاينده ناهنجاري هاي اجتماعي و عصيان هاي شبه شورشي در مناطقي از كشور، دولت سازندگي را در لاك امنيتي شديدي فرو برده بود، نشان از قابل اعتماد بودن شاخص سنجيده شده دارد. همچنين يافته هاي اين بررسي نشان مي دهد برنامه هاي توسعه كشور در سال هاي پس از پيروزي انقلاب، اجراي برنامه هاي توسعه و كاهش فقر اقتصادي را در مناطق شهري به دنبال داشته است.