واكنش رشد حلقه هاي رويشي زبان گنجشك (Fraxinus excelsior L.)به متغيرهاي اقليمي در شمال ايران با استفاده از رگرسيون چندگانه

Tree-Ring Growth Response of Common Ash ( Fraxinus excelsior L.) to Climatic Variables Using Multiple Regressions

اين مطالعه در پارك جنگلي نور انجام شد. به منظور تعيين واكنش رشد حلقه ها به متغيرهاي اقليمي، 35 پايه زبان گنجشك از آشكوب غالب گرفته شد و پهناي حلقه هاي رويشي هجده ساله اخير در قطر برابر سينه اندازه‌گيري شد. هدف اين مطالعه يافتن متغيرهاي اقليمي مؤثر در رشد حلقه هاي رويشي گونه زبان گنجشك در سال جاري رويشي و سال‌هاي قبل از آن (يك، دو و سه سال قبل از سال جاري رويشي) توسط رگرسيون چندگانه در شمال ايران بود. مجموعاً 85 متغير ماهانه، سالانه، سه فصل سال (بهار، تابستان و پاييز) و فصل رشد و متغيرهاي اقليمي بارندگي، دما، شاخص حرارتي، تبخير و تعرق و تعادل آبي مورد آزمون قرار گرفت. بهترين مدل رگرسيون چندگانه، واكنش رشد زبان گنجشك را با شرحي معادل 83 درصد از تغييرات واريانس كل تخمين زد. نتايج نشان داد كه رشد زبان گنجشك با متغيرهاي اقليمي سال‌هاي قبل از سال جاري رويشي وابستگي دارد. متغيرهاي اقليمي يك و دو سال قبل از سال جاري رويشي بيشترين نقش را در رشد اين گونه نشان دادند (55 در صد). به طوري كه تبخير و تعرق در ماه هاي تير و شهريور و بارندگي در ارديبهشت - خرداد در دو سال و بارندگي در فروردين - ارديبهشت در سه سال قبل از سال جاري رويشي همگي با ضرايب اثر مثبت نقش خود را روي رشد اين گونه آشكار ساختند. نتايج معلوم كرد كه زبان گنجشك شرايط گرم‌تر را در انتها و اواسط فصل رشد در حضور رطوبت قابل دسترس و بارندگي را در ماه هاي ابتداي فصل رويش (ارديبهشت- خرداد دو سال قبل) بيشتر مي پسندد.

This study was down in Forest Park of Noor. In order to determination of tree ring response to climatic variations, 35 cores were taken from dominant natural stand of common ash (Fraxinus excelsior L.). The guide of this study was finding which climatic variables are effective in the ring width growth of ash in current growing year and previous years (one, two and three years before current growing year) by multiple regression models at the North of IR-Iran. Totally, 85 annually, monthly seasons and seasonal growth climatic variations of precipitation, temperature, heat index, evapotranspiration and water balance were analyzed. The best multiple regression models were explained 83 percent of total variance of the growth of common ash. The results show that the growth of common ash was related to the previous year's climatic variations than that of the current year. The most effective role of climatic variations was due to the first and second preceding years (55%). Evapotranspiration of July and September, and precipitation of May in the second and precipitation of March in the third previous years, all were positively affected the growth of this species. This study revealed that ash is interested in warmer condition on early and middle of seasonal growth in present of available humid, and precipitation in the months of early growing season (Ordibehesht-Khordad of two previous years).