بازسازي تحولات جنوب غرب آسيا بر بنياد رقابت هاي ژئوپليتيكي ايران و تركيه

Reconstructing the South West Asian Developments Based on Iran- Turkey Geopolitical Rivalries

در منطقه جنوب غرب آسيا تعارضات ايدئولوژيك و ژئوپليتيك همواره از نمود بالايي برخوردار بوده است؛ به گونه اي كه اين منطقه بيش از آنكه شاهد شكل گيري ائتلاف هاي منطقه اي و همگرايي باشد، حول محور چالش هاي امنيتي درون منطقه اي شكل گرفته است. در اين ميان ايران و تركيه در طول تاريخ و به ويژه از زمان به رسميت شناخته شدن مذهب شيعه توسط صفويان، وارد چالش هاي فراواني ازجمله جنگ هاي ارضي و مرزي شدند و مسائل هويتي ـ مذهبي در دوران بعد در روابط ميان طرفين تاثير زيادي داشت. اساساً بر بنياد درگيري هاي هويتي اين پرسش مطرح مي شود كه متغيرهاي ژئوپليتيـك در آينده روابط ايران و تركيه چه نقشي خواهند داشت؟ به نظر مي رسد با توجه به تجربيات تاريخي و با لحاظ متغيرهاي ژئوپليتيـك، شاهد نوعي نوسان در روابط ميان ايران و تركيه در طيفي از رقابت هاي تنش آميز خواهيم بود كه به طور قطع خود اين امر تحت تاثير ايدئولـوژي و جريان هاي سياسي حاكم در دو كشور خواهد بود. پژوهش حاضر با استفاده از رويكرد توصيفي ـ تحليلي به تحليل ژئوپليتيك روابط كنوني ايران و تركيه بر مبناي تجربه هاي تاريخي پرداخته و به اين نتيجه رسيده است كه كشورهاي ايران و تركيه هرچند از شكل رقابت هاي قديمي نظير جنگ هاي طولاني دوري كرده اند، ولي اين رقابت در شكل نوين ژئوپليتيكي به خارج از مرزهاي جغرافيايي هريك از طرفين سرايت كرده است.