بررسي رويكرد و جهت گيري سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال بحران هاي جهان عرب

The Islamic Republic of Iran and the Arab World Crises

ايران، از گذشته هاي دور ارتباطات و پيوندهاي نزديكي با جهان عرب داشته است. در دوره پهلوي دوم، روابط ايران و كشورهاي محافظه كار عرب با محوريت غرب گسترش يافت و ايران و عربستان، در قالب سياست دوستوني نيكسون، نقش مهمي در تامين امنيت خليج فارس ايفا كردند. با وقوع انقلاب اسلامي و تغيير مواضع جمهوري اسلامي ايران، اين روابط تحول يافت و كشورهاي محافظه كار عرب، نگران گسترش انقلاب اسلامي به كشورهاي خود شدند. وقوع جنگ تحميلي عراق عليه ايران و حمايت كشورهاي محافظه كار عربي از صدام، در راستاي مهار امواج انقلاب اسلامي بود. البته در اين مدت كشورهاي سوريه، ليبي و الجزاير از حمايت از عراق خودداري كردند. با پايان جنگ تحميلي و حمله عراق به كويت، صف بندي هاي گذشته جهان عرب به هم خورد. تحولات بعدي مانند حوادث يازده سپتامبر، حمله امريكا به عراق و روي كار آمدن حكومت اكثريت شيعي با سقوط صدام، و برنامه صلح آميز هسته اي ايران، مواضع جهان عرب در برابر ايران و در مقابل، مواضع جمهوري اسلامي ايران در برابر جهان عرب را تغيير داد. هدف مقاله حاضر كه به روش توصيفي ـ تحليلي انجام شده، بررسي مواضع ايران در قبال مسائل جهان عرب است. با توجه به فقدان يكپارچگي جهان عرب، جمهوري اسلامي ايران داراي مواضع متفاوتي در برابر بحران هاي عربي بوده است. ايران، در مسائل ايراني ـ عربي موضعي قاطع، در بحران هاي درون جهان عرب بي طرفي نسبي، در بحران هاي داخلي جهان عرب كه يك سوي آن شيعيان بوده اند، جانبداري از شيعيان، و در برابر بحران هاي جهان عرب و غيرعرب، همبستگي و همكاري با اعراب را درپيش گرفته است.