اخلاق جهاني و جامعه ايراني

تهديد يا فرصت بودن پديده‌ي جهاني‌شدن، مرهون برنامه‌هاي جهاني است و تلاش براي دست‌يابي به اخلاق جهاني، نمونه‌اي از آن برنامه‌ها است. بحث اخلاق يكي ازمباحث بسيار مهم در تاريخ انديشه بشري است. فيلسوفان دين و اخلاق و نيز الهي دانان كتاب‌ها ومقالات بسياري درباره اين موضوع نوشته‌اند. آيا توقع دست‌يابي به يك اجماع اخلاقي و وفاق بر سر ارزش‌ها، معيارها و نگرش‌هاي معين، براي جامعه جهاني در حال ظهور، يك توهم بزرگ و زيباست؟ از آنجايي كه همواره ميان ملت‌ها، فرهنگ‌ها و اديان تفاوت‌هايي وجود دارد و نظر به گرايش‌هاي معطوف به ابراز وجود فرهنگي، زباني و ديني و حتي نظر به مليت‌گرايي فرهنگي گسترده، تعصبات شديد زباني و بنيادگرايي ديني، آيا اصولاً اجماع اخلاقي در جهان امروز و در ابعاد جهاني، آن معنا و مفهوم پيدا مي‌كند؟ آيا مي‌توان مدعي شد كه دقيقاً به دليل همين وضعيت سخت و دشوار، يك اجماع اخلاقي جهاني ضرورت دارد؟ جهاني شدن پديده¬اي است كه با افزايش بي-سابقه سرمايه گذاري خارجي و سرمايه بين المللي، گسترش حجم تجارت و تنوع معاملات بين المللي، انتقال سريع و رو به گسترش فناوري و نيروي كار بين المللي و گسترش حمل و نقل بين¬المللي و ارتباطات و رسانه¬ها و فرايندهاي تبادل اطلاعات در اقصا نقاط جهان و پديد آمدن دنياي مجازي ارتباطات و اطلاعات شكل گرفته و با امواج مختلفي ظهور يافته است كه آخرين آن به گسترش اطلاعات و شبكه اينترنت مربوط مي¬شود. بايد توجه داشت كه جداي از جهاني شدن، فرهنگ، حقيقتي زنده و زاينده است كه مدام در حال تطور مي¬باشد و مرگ آن هنگامي رقم خواهد خورد، كه به¬واسطه تقليد مسخ گردد. از اين رو در شرايط كنوني ما نيز به عنوان يك كشور اسلامي بايد با توجه به فرصت‌ها و تهديدهاي ناشي از روند جهاني شدن، خود را براي مواجهه با اين پديده مهيا ساخته و با اتكا به داشته‌هاي فرهنگ غني-ايراني اسلامي خود علاوه بر حفظ هويت خويش، با بهره‌گيري از ابزار برآمده از فرهنگ جهاني، درصدد جهاني كردن آن باشيم. چرا كه فرهنگ، محصول آفرينش نيروهاي انساني و اجتماعي است كه ظرف و مظروف آن را نيز تعيين مي¬كند. بنابراين فرهنگ بيش از هر بخش ديگري با جهاني شدن در ارتباط است. هويت هاي فرهنگي، ملي، ديني و اخلاقي بر بستر جهاني شدن شكل جديدي به خود خواهند گرفت. پس نبايد آنها را چون سنتي ثابت و تغييرناپذير تقديس كرد، بلكه مي بايست اين عناصر را فرآيندي شكل پذير دانست كه نه تنها مي توانند خود را با وضعيت هاي نوين تطبيق دهند، بلكه در عين حال، اهداف و غايت آنرا باز تعريف نموده و درعين انعطاف پذيري، انسجام خود را درعصر جهاني شدن حفظ كنند. دراين مقاله به بيان مطالبي درباره‌ي جهاني شدن و جهاني‌سازي، مفهوم جهاني‌شدن، جهاني شدن تهديد يا فرصت، اخلاق جهاني، ويژگي‌هاي اخلاق جهاني، مباني، ويژگي‌ها و كاركردهاي اخلاق جهاني، ايران و جهاني شدن، جهاني شدن و هويت ايراني-اسلامي مي‌پردازيم.