بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي بر هيدروگراف سيل ( مطالعه موردي: حوضه آبريز ابوالعباس )

( The Effect of Land-Use Changes on Flood Hydrograph ( Case Study: Abolabbas Basin

هدف از مطالعه ي حاضر بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي ايجاد شده در طول سال هاي 88-1369 در حوضه ي آبريز ابوالعباس بر هيدروگراف سيل مي باشد. براي دست يابي به اين هدف از تلفيق روش هاي سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافيايي و مدل هيدرولوژيكي HEC-HMS استفاده شد. ابتدا نقشه هاي كاربري اراضي سال هاي 1369 و 1388 حوضه، با استفاده از تصاوير ماهواره اي لندست/TM و الگوريتم شبكه ي عصبي مصنوعي با دقت قابل قبولي در هشت كلاس كاربري تهيه شدند. سپس هر يك از اين نقشه ها براي تهيه ي نقشه شماره منحني سال هاي 1369 و 1388 منطقه، با نقشه گروه هيدرولوژيك خاك در محيط GIS تلفيق شدند. در نهايت مدل HEC-HMS با استفاده از روش شماره منحني رواناب (SCS-CN)براي برآورد رواناب حوضه براي چهار واقعه ي بارش-رواناب مشاهده اي رخ داده در سال هاي 1388 و 1389 واسنجي و اعتبارسنجي شد. نتايج شبيه سازي نشان داد كه به علت تغييرات كاربري اراضي كه در جهت كاهش سطح جنگل و افزايش سطوح مراتع و مناطق مسكوني اتفاق افتاده است، ميزان دبي اوج و حجم سيلاب در حوضه ي آبريز ابوالعباس طي دوره ي مورد مطالعه، به طور متوسط به ترتيب 5/5 و 5/1 درصد افزايش يافتند. از سويي ديگر نتايج نشان داد كه تغييرات كاربري بر زمان رسيدن به دبي اوج هيدروگراف سيلاب اثري نداشته است.

The purpose of this study is to evaluate the land use changes on flood hydrograph at Abolabbas basin during the period of 1990-2009. In this paper, the techniques of Remote sensing, Geographic Information System (GIS) and HEC-HMS hydrologic model was used to achieve the purpose intended. At the first step, Landsat satellite images used for the preparation the land use maps of 1990 and 2009, Then images were classified using artificial network algorithm with fine accuracy in eight class of land use. Then these land use maps with the hydrologic soil map were integrated using GIS tools to produce CN maps of 1990 and 2009. The HEC-HMS rainfall-runoff model using of the SCS-CN method for estimating runoff in Abolabbas basin was calibrated and validated for 4 storms occurred at study area. Results of the simulation showed that changes in land use that occurred in the direction the reduction in the level of forest and increased level of rangelands and residential areas has caused peak flow and flood volume during the study period increased 5.5 and 5.1 percent, respectively. On the other hand the results showed, this land use change not affect on the time of peak in flood hydrograph