خلق اجتماعي و رفتار سرمايه گذاران ؛ شواهدي از رفتار جمعي سرمايه گذاران در ماه هاي مذهبي

Social mood and behavior of investors; evidence of herd behavior of investors in the religious months

پژوهش ها نشان داده دين عامل موثري بر شكل گيري خُلق اجتماعي است. لذا مي توان تاثير دين بر تورش هاي رفتاري كه متاثر از خُلق اجتماعي است را موردبررسي قرار داد. پديده رفتار جمعي در زمره چنين تورش هايي قرار مي گيرد. پژوهش حاضر ازجمله پژوهش هاي پس رويدادي است كه با استفاده از داده هاي مشاهده شده، احتمال بروز رفتار جمعي در سه ماه مذهبي محرم، رمضان و ذي الحجه را موردبررسي قرار داده است. با بررسي 1206 روز مبادلاتي بورس اوراق بهادار تهران طي دوره 1393-1389، نتايج پژوهش نشان مي دهد كه احتمال وجود اين رفتار در ماه هاي مذهبي بيش از ساير ماه هاي سال است و در بين ماه هاي مذهبي نيز ماه رمضان بيشترين تاثير را بر شكل گيري رفتار جمعي دارد. همچنين تئوري ها احتمال بروز رفتار جمعي در عملكرد بالا يا پايين، يا در حجم بالا و پايين بازار سهام را مطرح كرده است. ازاين رو با انجام آزمون هاي قوت، احتمال بروز رفتار جمعي تحت تاثير حجم و عملكرد بازار بررسي شد، اما الگوي مشخصي در اين زمينه مشاهده نشد.

Studies show religion is effective factor in forming social mood. Therefore, the impact of religion on behavioral bias affected by social mood can be studied. This study is an ex-post facto research that Using observed data tests possibility of herd behavior in religious months, consist of Muharram, Ramadan, and Zul-Hijjah, in Iranian capital market. After studying 1206 days of Daily trade in Tehran Stock Exchange during 1989-1993 (Solar Hijri-Iranian calendar), results show possibility of herd behavior in religious months more than other months of the year. Between religious month, Ramadan has the greatest impact of forming herd behavior. Also, the theories point out market performance and trading volume affect herd behavior. Accordingly, using robustness tests, this study investigates possibility of herd behavior affected by market performance and trading volume. However, there was no certain pattern. These results make contributions to the literature on the effects of social norm studies on markets, herding in stock market, and Islamic finance studies in particular.