ارزيابي اثر آشفتگي و ويژگي هاي مكاني بر تجديد حيات با استفاده از معادلات ساختاري ( مطالعه موردي : جنگل خيرود )

Evaluation of disturbance and spatial attribute on regeneration using structural equation modeling ( Case study: Khyrud forest- Nowshahr )

اثر آشفتگي هاي انساني از قبيل چراي دام، بهره برداري از جنگل و استفاده افراد محلي و ويژگي هاي مكاني (شيب، جهت، ارتفاع و خاك) بر تجديد حيات گونه هاي درختي و در نتيجه سلامت جنگل اجتناب ناپذير است. در اين پژوهش، اثر آشفتگي ها و ويژگي هاي مكاني بر تجديد حيات گونه هاي درختي در جنگل خيرود نوشهر بررسي شد. برخي از نمايه هاي نهال، خال و درخت در 100 قطعه نمونه 10 متر مربعي اندازه گيري شد و به همراه نمايه هايي از مجموعه هايي معروف به «سازه» شامل سازه آشفتگي و سازه ويژگي هاي محيطي در قالب معادلات ساختاري- حداقل مربعات جزئي (SEM-PLS) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در نتيجه اين بررسي مشخص شد كه نقش سازه آشفتگي بر سازه نهال در سطح اطمينان 99 درصد معني دار بود. همچنين، سازه نهال بر سازه خال، سازه خال بر سازه درخت و سازه درخت بر سازه نهال در سطح اطمينان 99 درصد اثرگذار بود. تاثير تعديل گري سازه ويژگي هاي مكاني بر مسير آشفتگي به نهال (در سطح اطمينان 99 درصد) و مسير آشفتگي به خال (در سطح اطمينان 95 درصد) معني دار بود. بنابراين، آشفتگي ها و ويژگي هاي مكاني منطقه مورد مطالعه، بيشترين تاثير را به ترتيب بر نهال و سپس خال گذاشته و از اين مسيرها به طور غيرمستقيم بر سازه درخت اثرگذار بودند.

Effects of anthropogenic disturbances through livestock grazing, wood harvesting, and direct utilization by local people plus spatial heterogeneity on the regeneration of forest tree species and forest health have been recognized worldwide. In this research, effects of disturbances and site features (Aspect, slope percent, altitude, and soil) were investigated on tree species regeneration in Khyrud forest-Nowshahr, north of Iran. Indicators pertaining to saplings, large sapling and trees were measured in 100 plots, 10 m2 each, for disturbance and spatial constructs of Structural Equation Modeling- Partial Least Squares method. Results showed disturbance has a significant (α = 0.01) effect on regeneration. Effects of sapling on large sapling and large sapling on tree constructs were significant (α = 0.01), too. The moderating effect of spatial construct on disturbance to sapling path (α = 0.01) and disturbance to large sapling path (α = 0.05) was significant. We conclude that disturbance and spatial attributes have high influence on sapling and large sapling in the study area, respectively which affect trees indirectly.