تأثير تنش رطوبت، كود شيميايي نيتروژنه، كود دامي و تلفيقي از كود نيتروژن و كود دامي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و راندمان استفاده از آب ذرت سينگل كراس704

Effects of Moisture Stress, Nitrogen Fertilizer, Manure and Integrated Nitrogen and Manure Fertilizer on Yield, Yield Components and Water Use Efficiency of SC 704 Corn

به منظور بررسي اثرهاي تنش رطوبت، كود شيميايي نيتروژنه، كود دامي و تلفيقي از كود نيتروژن و كود دامي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و راندمان استفاده از آب ذرت سينگل كراس 704 (ديررس- تك بلال و دندان اسبي)، آزمايشي مزرعه اي در سال 1384 در مركز تحقيقات دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس اجرا شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل مقادير و تركيبات مختلف كود نيتروژن {شيميايي (صفر، 92، 184 و 276 كيلوگرم در هكتار نيتروژن)، تلفيقي شيميايي و دامي (46 كيلوگرم نيتروژن + 2/5 تن كود دامي، 92 كيلوگرم نيتروژن + 5 تن كود دامي و 138 كيلوگرم نيتروژن + 7/5 تن درهكتار كود دامي) و دامي (5، 10 و 15 تن در هكتار كود دامي) } و سه سطح آبياري (آبياري معادل نياز آبي گياه (شاهد)، آبياري معادل 75 % نياز آبي گياه و آبياري معادل50% نياز آبي گياه) در نظر گرفته شد. بيشترين عملكرد دانه ذرت در تيمار 92 كيلوگرم نيتروژن + 5 تن كود دامي به ميزان 7976 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. بيشترين عملكرد دانه ذرت در آبياري شاهد به ميزان 7041 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. تنش رطوبت در آبياري معادل 50 درصد نياز آبي گياه و آبياري معادل 75 درصد نياز آبي گياه عملكرد دانه را به ترتيب 33 و 12 درصد كاهش داد. بيشترين عملكرد در برهمكنش تنش رطوبت و تيمارهاي كود نيتروژن در تيمار 5 تن كود دامي در هكتار و آبياري معادل نياز آبي گياه به دست آمد. هم چنين بيشترين راندمان استفاده از آب در بين تيمارهاي آبياري در آبياري معادل 50 درصد نياز آبي گياه بود. بيشترين راندمان استفاده از آب در برهمكنش تنش رطوبت و تيمارهاي كود نيتروژن در تيمار 92 كيلوگرم كود نيتروژن + 5 تن كود دامي در هكتار و آبياري معادل 50% نياز آبي گياه به دست آمد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه كود نيتروژن كافي به صورت شيميايي عملكرد دانه ذرت را تحت شرايط تنش رطوبتي به مقدار كم افزايش و كود نيتروژن به صورت تلفيقي (شيميايي و دامي) عملكرد دانه را تحت شرايط تنش رطوبتي افزايش مي‌دهد. ولي با آبياري كامل عملكرد دانه ذرت را به مقدار زياد افزايش مي‌دهد. هم چنين زماني كه تنش رطوبتي شديد است كود نيتروژن به ويژه به صورت تلفيقي عملكرد را افزايش مي‌دهد. با كاربرد توام كودهاي شيميايي و دامي، علاوه بر كاهش ميزان مصرف كودهاي شيميايي و بهبود خواص فيزيكي و شيميايي خاك، عملكرد دانه بهتري حاصل شد.

In order to investigate the effects of moisture stress, nitrogen fertilizer, manure and integrated nitrogen and manure fertilizer on yield, yield components and water use efficiency of SC 704 corn (late maturing, non-prolific and dent). In 2005, a field study was conducted in agricultural experiment station of the college of agriculture, Tarbiat Modares University. The type of design was randomized complete block with factorial arrangement and three replications. For the study, four levels of nitrogen fertilizer (0, 92, 184 and 276 kg N ha-1), integrated fertilizer (46 kg N ha-1 + 2/5 ton ha-1 FYM, 92 kg N ha-1 + 5 ton ha-1 FYM and 138 kg N ha-1 +7/5 ton ha-1 FYM ) and organic Farm Yard Manure (5, 10 and 15 ton ha-1 FYM ) along with three levels of irrigation (optimum irrigation (control), water stress 75% optimum irrigation and water stress 50% optimum irrigation) were used as treatments. The results showed maximum seed yield was produced with 92 kg N ha-1 + 5 ton ha-1 FYM and average of seed yield was 7976 kg ha-1. Maximum corn seed yield resulted when optimum irrigation water was applied and average seed yield was 7041 kg ha-1. When water stress was imposed in 50% and 75% of optimum irrigation, seed yield was decreased by 33 and 12%, respectively. The best seed yield was obtained with interaction of 5 ton ha-1 FYM and optimum irrigation. Also, maximum water use efficiency was obtained in using 50% of optimum irrigation. Maximum water use efficiency was obtained with interaction of 92 kg N ha-1 + 5 ton ha-1 FYM and imposition of water stress in 50% optimum irrigation. Results showed that adequate nitrogen fertilizer slightly increased corn seed yield under stress, and integrated (nitrogen and manure) fertilizer increased corn seed yield under stress. But seed yield greatly increased with optimum irrigation. Integrated fertilizer application increased seed yield even with severe moisture stress. Application of integrated chemical fertilizers and manure produced better seed yield and also decreased the amount of chemical fertilizers and improved soil physical and chemical characteristics.