بررسي تأثير الگوي تكيه ي واژگاني بر دستيابي به واژگان ذهني در فارسي زبانان

The Effect of the Lexical Stress Pattern on Lexical Access of Persian Native Speakers

در فرآيند بازشناسي گفتار، هنگام شنيدن آواهاي يك واژه، تعدادي نمايش واژگاني به صورت همزمان به عنوان كانديداهايي براي آن واژه فعال مي شوند و سپس يك واژه از بين اين واژه ها انتخاب مي شود. اما مسئله ي مهم نوع اطلاعاتي است كه فعال سازي واژگان را محدود مي كند. ويزگي هاي زبرزنجبري از عواملي هستند كه مي توانند در فعال سازي واژگان ذهني نقش داشته باشند. هدف از اين تحقيق، بررسي تأثيرالگوي تكيه ي واژگاني در فعال سازي واژگان ذهني در فارسي زبانان مي باشد. براي انجام اين تحقيق، ده كلمه كه داراي دو الگوي تكيه ي متفاوت با دو معني متفاوت بودند، انتخاب شدند و در سه دسته پرسشنامه در اختيار افراد قرار گرفتند. از اين تحقيق اين نتايج حاصل شد: الف) نحوه ي خواندن كلمات هدف متأثر از بافتي است كه در آن قرار گرفته اند و گرچه كاربرد گونه ي اسمي تمامي كلمات هدف بيشتر از كاربرد گونه ي فعلي است، امااين عامل باعث نمي شود كه فرد همواره كلمه را با الگوي تكيه ي اسمي بخواند، ب) در نوشتن كلمات متناظر براي كلمات هدف، رابطه اي بين نحوه ي خواندن فرد و كلمه ي نوشته شده وجود ندارد، به اين معني كه افراد در هنگام نوشتن كلمه در مقابل كلمات هدف، به الگوي تكيه اي كه خود استفاده كرده اند توجه نداشته اند. علت نتيجه ي دوم را مي توان كم بودن تعداد اينگونه كلمات در زبان فارسي دانست زيرا در زبان فارسي اكثر كلمات تنها داراي يك الگوي تكيه ميباشند و كلماتي كه داراي دو الگوي تكيه هستند، استثنا هستند و بنابراين فارسي زبانان حساسيتي نسبت به الگوي تكيه ي كلمات ندارند و به آن توجهي نمي كنند.

In speech recognition process, while listening to a word, a number of word representationsare assumed to be activated simultaneously as candidates for an incoming word, and laterthe appropriate one is selected (McQeen et al. 1994). An important issue in speechprocessing is the kind of information that constrains lexical activation. Suprasegmentalfeatures are amongst factors which can play an important role in mental lexicon activation.The aim of the present study is to investigate the effect of lexical stress on mental lexiconactivation in Persian. For this purpose, 10 Persian words with two possible stress patternsand two different meanings, and from different syntactic categories were selected. Thetarget words were offered to the experiment participants in the form of three questionnaires.The results of the present study showed that: 1) stress pattern used while reading the targetwords is affected by the context in which the words are placed. 2) There is no relationbetween stress pattern used while reading the target words and the written word in front ofthem. In other words, when people want to write a word in front of the target words, they donot pay attention to the stress pattern they have used while reading the word. The reason ofthe second result could be that in Persian almost all verbs have just one stress pattern.Therefore, the participants consider the target words of this study as exceptions and do notpay attention to the stress pattern.