ملاحظاتي در ترتيب خطي ساخت فعل فارسي از ديدگاه پادتقارني

Notes on Linear Order in Persian Verbal Construction: An Anti-symmetry Perspective

اين نوشتار مي كوشد نشان دهد كه تبيين ترتيب خطي در ساخت فعل فارسي از منظري پاد تقارني و بدون توسل به پارامترهاي متناقض جهت هسته امكان پذير است. چارچوب نظري اين بحث اصولا مفهوم پارامتر جهت هسته را در زبان هاي طبيعي رد مي كند و در عوض، تمام ترتيب ها را مشتق از ترتيب پايه مشخص گر- هسته - متمم مي داند. هر ترتيب ديگري جز اين لاجرم مشتق است و از حركت سازه هاي نحوي به دست مي آيد. فارسي هم ويژگي هاي ترتيب آزاد را نشان مي دهد و هم در بسياري مقوله ها، ترتيب هاي ثابت دارد. تبيين هاي خطي فارسي در چارچوب هاي پارامتري دچار مشكل تناقض يا ناهمساني در انتخاب ارزش پارامتر مي شوند، به طوري كه مقوله هايي مانند متمم ساز و حرف اضافه را با كمك يك ارزش پارامتري و مقوله هايي همچون فعل و اسم را با ارزش ديگري تبيين مي نمايند. در اين جا نشان داده مي شود كه ديدگاه غير پارامتري پادتقارني بدون كم ترين مشكلي ويژگي هاي خطي پوسته فعلي فارسي را توضيح مي دهد. از رهگذر اين كاوش، برخي جبنه هاي صرفي و معناشناختي ساخت هاي مذكور نيز توجيه نظام مندي پيدا مي كند.

This paper aims to demonstrate that explaining linearization in the Persian verbal morphology is possible based on an anti-symmetric view of phrase structure, without resorting to contradictory head-parameter values for verbal categories. Kayne (1995, 2008) argues against the concept of head-directionality parameter in natural languages and provides evidence that a default underlying Specifier-Head-Complement (S-H-C) order exists even when surface orderings deviate from the base S-H-C order. Persian is one such language with partly free and partly fixed orders. Parametric explanations of the Persian word order have led to proposing contradictory directionality values: head first for C and P categories and head last for N and V categories. It will be shown here that adopting the anti-symmetric view and subsequently the base S-H-C order has no difficulty in explaining Persian verb shells. This paves the way to a unified theory of Persian phrase structure. It will also be shown that the same view of phrase structure is able to explain some interesting morphological and semantic effects in Persian verb shells.