تحليل بيتي از رستم و سهراب بر مبناي روايت نقالان و شاهنامه كُردي

Analysis of a verse from Rostam and Sohrab based on the Minstrels’ narration and Kurdish Shahnameh

داستان «رستم و سهراب» فردوسي يكي از مشهورترين داستان هاي حماسي جهان است. اين داستان با همه زيبايي و ارزش هنري و ادبي، از سهوهاي هنري و داستاني بركنار نمانده است. اين سهوها خواه از منابع فردوسي، خود فردوسي يا نساخان شاهنامه بوده باشد، تفاوتي ندارد. در اين مقاله مشخصاً به نحوه پرسش سهراب از مادرش تهمينه، درباره اصل و نسب خود، پرداخته شده است. سهراب بدون مقدمه و درنهايت خشم، نام پدرش را از مادر مي پرسد و با بي شرمي او را به قتل تهديد مي كند. در نسخ مختلف شاهنامه جواب قانع كننده اي براي اين پرسش نيامده است. اما در روايت نقالان و شاهنامه كُردي به بايستگي، دليل اصلي اين سوال مطرح شده است. زور و توانايي فوق العاده سهراب در بين هم سالان، باعث مي شود كه هم بستري يك شبه و نامرسوم رستم و تهمينه را بهانه كنند و او را مولودي نامشروع بخوانند، سهراب از اين انتساب به خشم مي آيد و با عصبانيت و تهديد، راز تولد خود را از مادر جويا مي شود

The story of Rostam and Sohrab is one of the most famous epic tales in the world. Despite its beauty and literary and artistic value, it is not exempt from some flaws in narrating the story. These flaws whether originated from Ferdowsi’s sources, Ferdowsi himself and Shahnameh editors are not very significant. This article deals mainly with the manner in which Sohrab addresses his mother Tahmineh about his origin. Spontaneously and furiously Sohrab questions his mother about his father’s name and ruthlessly threatens to kill her if she fails to provide an answer. In different editions of Shahnameh, there is not a justified and acceptable answer to this question, however in minstrels’ narration and also in Kurdish Shahnameh the main reason for raising the question with such rage is well accounted for. The extraordinary might of Sohrab among the boys of his age and the fact that Sohrab is the fruit of the unio‎n between Rostam and Tahmineh outside the customary wedlock prompts his comrades to question his lineage and regard him as illegitimate child. Sohrab’s fury of such insult explains why he questions his mother about the secret of his birth with such rage and menace.