كليدواژه :
قابليت هدايت الكتريكي خاك (ECe) , عناصر غذايي , كود دامي , كمپوست شهري , نيتروژن , برنج
چكيده فارسي :
ماده آلي و نيتروژن كل در اكثر خاك‌هاي آهكي ايران كم است و مصرف مدام كودهاي نيتروژن‌دار سبب آلودگي آب‌هاي سطحي و زيرزميني و اثرات زيانبار محيطي ديگر مي‌شود و لذا مصرف توأم نيتروژن و ماده آلي به منظور تأمين بخشي از نياز نيتروژني گياه، بهبود خصوصيات فيزيكو شيميايي خاك و حفاظت محيط زيست از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. تحقيق حاضر به منظور مطالعه تأثير مصرف دو ماده آلي با يا بدون نيتروژن بر رشد و تركيب شيميايي برنج و خصوصيات شيميايي خاك انجام شد. آزمايش در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار در گلدان انجام گرديد. تيمارها شامل دو منبع ماده آلي (كمپوست زباله شهري و كود دامي)، چهار سطح ماده آلي (0، 1، 2 و 4 درصد) و سه سطح نيتروژن (N) (0، 75 و150 ميلي‌گرم در كيلوگرم)، در برنج بود. مصرف كمپوست و كود دامي سبب افزايش وزن خشك برنج گرديد. بيشترين وزن خشك با مصرف 4 درصد كمپوست و 150 ميلي‌گرم نيتروژن حاصل شد. رشد برنج با مصرف كود دامي تا سطح 2 درصد افزايش و با مصرف بيشتركود دامي، احتمالاً به دليل افزايش املاح محلول خاك كاهش يافت. اثر افزايشي نيتروژن بر رشد برنج تنها در سطح يك درصد كود دامي مشاهده شد و در سطوح بالاتر، اثر نيتروژن در تشديد اثر شوري يا سميت آمونيم سبب كاهش رشد برنج گرديد. ميانگين غلظت نيتروژن با افزايش كود دامي افزايش و با كمپوست كاهش يافت. افزودن نيتروژن، غلظت نيتروژن، آهن و منگنز برنج را افزايش داد. تجمع فسفر، پتاسيم، نيتروژن، آهن، منگنز، كلرايد و سديم در بوته‌هاي برنج غني شده با هر يك از دو ماده آلي بيشتر از تيمار شاهد بود. نتايج نمونه‌هاي خاك پس از برداشت گياه نشان مي‌دهد كه تركيبات آلي همه ويژگي‌هاي شيميايي خاك را بهبود بخشيده است. به علاوه خاك تيمار شده با كود دامي حاوي مقادير بيشتري از املاح محلول، كلر، پتاسيم، كربن آلي، نيتروژن كل، فسفر، آهن و منگنز قابل استفاده و مقادير كمتري از عناصر روي، مس ، سرب، كادميم و نسبت جذبي سديم بود.
چكيده لاتين :
Organic matter (OM) and total N (N) are relatively low in majority of the calcareous soils in Iran, and continuous use of N fertilizer would impair the quality of surface and ground water and creates other environmental hazards. Therefore, the combined use of N fertilizer and organic wastes is important to partly supply plant N requirement, improve physico-chemical properties of soil and conservation of environment. The present study was initiated in order to study the effect of two organic wastes with and /or without N enrichment on the growth and chemical composition of paddy rice and some characteristics of the soil in pot experiment. The experiment was carried out in factorial manner in a completely randomized design with three replications. Treatments were two organic matter sources (municipal solid waste compost and cow manure), four OM rates (0, 1, 2, and 4%) and three N levels (0, 75, 150 mg kg-1 soil as urea). Application of compost and cow manure increased top dry weight of rice. The highest growth of rice was obtained with 4% compost and 150 mg kg-1 N. Rice growth increased up to 2 % cow manure and was suppressed with the higher rate, due to build up of soluble salt in soil. Enhancing effect of N on rice growth was only observed with 1% cow manure and at high level of cow manure rice growth was decreased probably due to rise in soil salinity or ammonium toxicity. The mean concentration of N increased by the addition of cow manure, whereas decreased with compost application. Soil N application enhanced the mean concentration of N, and iron (Fe) and magnesium (Mn). Rice plants enriched with either of the two organic wastes accumulated more phosphorus (P), potassium (K), N, Fe, Mn, chloride (Cl) and sodium (Na) than control plants. Post harvest soil sampling indicated that organic matter significantly improved all chemical characteristics. Furthermore, soil treated with cow manure had higher soluble salt (ECe), Cl, K, OM, total nitrogen, available P, Fe and Mn and lower Zn, Cu, lead (Pb), cadmium (Cd) and sodium adsorption ratio.
