پيوند موسيقي و رثا در شعر خنساء

Music in Khansa’s Poetry and Its Connection with Elegy

خنساء از بزرگ­ترين زنان شاعر ادب عربي است و در زمينه­ي رثا چنان مشهور است كه كم­تر شاعر تازي به پاي او مي­رسد. مرثيه هاي او در سوگ دو برادرش صخر و معاويه حاكي از احساسات زنانه و عاطفه­ ي سرشار او است. خنساء با انتخاب مجموعه­ اي از گوش ­نوازترين قوافي و مناسب­ترين اوزان و به ­كارگيري صنايع لفظي و معنوي­اي مثل جناس، طباق، سجع، ترصيع، تسميط و ساير افزاينده­ هاي موسيقايي و ايجاد پيوند بين مضمون و موسيقي مرثيه­ هاي خود توانسته احساسات زنانه و حزن و اندوه دروني خود را به بهترين وجه به خواننده القا كند. پژوهش حاضر بر آن است كه با روش كتابخانه ­اي و استفاده از شيوه ­ي تحليل ساختار و محتوا، موسيقي اشعار خنساء و پيوند آن با مضمون رثا را كه وجه غالب اشعار اوست، مورد بررسي و واكاوي قرار دهد.

One of the beauties of a poem is music, and when bearing a connection with the subject, it influences conveying the meaning of the poem to the listener. Khansa is of the greatest poets of the Jaheli Period (before Islam), famous in elegy. She has many poems in elegy versified for the death of her brothers, Sakhr and Moaviyye. She chooses the most euphonious measures and most appropriate rhymes to express the sorrow and uses beautiful figures of speech(form and sense), such as “Jenas”, “Tabaaq”, “Saj’ ”, “Tarsi’ ”, “Tasmit”, and other musical elements to convey her emotions and inner sorrow to affect the reader and listener. The present study attempts to investigate the music of Khansa’s poems and its connection with the theme of elegy which is the frequent feature of her poetry by means of the Library Method as well as content and structure analysis. Relevant data are taken from Khansa’s poems.