ساختار روايت خسرو و شيرين نظامي (برپايه نظريه معناشناسانه گريماس)

(The Narrative Structure of Nezami’s Khosrow-va-Shirin (based on the Semiotic theory of Greimas

در نشانه- معناشناسي گريماس، در پي شناخت مراحل توليد تا دريافت معنا، ژرف ساخت روايت در قالب فرايندها و الگوهاي گفتماني متنوع مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد. از آن جا كه بررسي و شناخت سازوكارهاي توليد معنا در روايت منظومه هاي غنايي امري ضروري به نظر مي رسد؛ بر همين اساس، در مقاله ي حاضر، با روش توصيفي-تحليلي، به بررسي و تجزيه و تحليل ويژگي هاي نشانه معناشناسي و راهكارهاي توليد معنا در روايت «خسرو و شيرين» نظامي، بر پايه ي نظريه ي معناشناسانه ي گريماس پرداخته ايم. هدف از اين مقاله روشن ساختن اين مسئله است كه تا چه اندازه نظريه ي گريماس كه به باور او جهان شمول و قابل انعطاف با ساير متون است، با ساختار منظومه هاي غنايي هم خواني دارد و ديگر اين كه چگونه نيروي حسي عاطفي با تاثير بر عامل معنايي، باعث توليد معنا مي شود؟ پس از تجزيه و تحليل مشخص شد كه در اين روايت، معنا در قالب شوش و كنش هر دو تحقق مي پذيرد و در مسير توليد معنا، از نظم حاكم در بعضي از الگوهاي مطرح شده ي گريماس پيروي نمي كند و در اين مسير، با چالش هايي مواجه است كه عامل زمان در كنار برش زماني و عامل انتظار، نقش تعيين كننده اي در تحقق و توليد معاني به چالش كشيده شده ي روايت ايفا مي كنند.

In the Greimasian semiotic discussion, in order to know the stages of production and apprehension of the meaning, deep structure of the narrative is to be analyzed according to a variety of processes and patterns of discourse. Since studying and recognizing the mechanisms of meaning production in the lyrical poems seems necessary; In the present study, semiotic features and processes of the meaning production in Nezami’s Khosrow-va- Shirin have been considered and analyzed based on Greimas semiotic theory and using the descriptive-analytic method. The purpose of this article is to clear the issue that to what extent the Greimas theory, which is universal and flexible for analyzing a variety of texts, is adaptable to lyrical poems? Moreover, it is discussed that how the[sensory-emotional form affects semantic actant and results in production of the meaning. The results demonstrate that the meaning in lyrical poems is produced in the template of action and l̛état. The narrative of Khosrow-va- Shirin doesn’t follow Greimas proposed patterns for production of the meaning and in this path it is faced with some challenge in which The time actant, along with the temporal segmentation and expectation actant, have leading roles in realization and production of the challenging narrative meanings.