برخي عوامل مؤثر در شكار تله‌هاي فرموني پروانه جوانه خوار بلوط(Tortrix viridana (Lep.: Tortricidaeدراستان كردستان

Investigation of Some Effective Factors in the Efficiency ofPheromone Traps of Oak Leaf Roller Moth Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae) in Kurdistan Province

پروانه جوانه خوار بلوط L. (Lep., Tortricidae) Tortrix viridana يكي از آفات جنگل‌هاي بلوط استان كردستان است و هر ساله خسارات عمده‌اي را به جنگل‌هاي اين استان وارد مي‌كند. يكي از روش‌هاي مناسب براي پايش (Monitoring) و كنترل اين آفت مي‌تواند در اين جنگل‌ها، استفاده از تله‌هاي فرموني باشد. عوامل متفاوتي مي‌توانند بر كارايي اين تله‌ها تأثير بگذارند. در اين تحقيق سه عامل عمده مانند: نوع تله، غلظت فرمون، و ارتفاع نصب تله، بررسي شد. در اين راستا چهار نوع تله: لوله‌اي، بالي، مستطيلي و دلتا مورد آزمايش قرار گرفتند و جهت تعيين ارتفاع مناسب نصب تله‌ها، دو ارتفاع: ناحيه وسط و قسمت بالايي درخت، در نظر گرفته شد. هم‌چنين غلظت‌هاي 0/5، 1 و 1/5 ميلي‌گرم جهت تعيين غلظت مناسب، مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج آزمايش‌ها نشان داد كه تله لوله‌اي، مستطيلي و دلتا نسبت به تله بالي بهتر عمل كرده و در سطح بالاتري از نظر كارايي قرار دارند (0/05> P). مقايسه كارايي سه غلظت: 5/0، 1 و 5/1 ميلي‌گرم از نظر كارايي اختلاف معني‌داري نشان داد (0/05 >P)، به‌نحوي كه غلظت 0/5 ميلي‌گرم نسبت به دو غلظت ديگر در جلب و شكار افراد نر، بهتر عمل كرده و كارايي بالاتري داشت. بر اساس نتايج به دست آمده، تله‌هاي لوله‌اي چسب‌دار، حاوي كپسول فرمون 5/0 ميلي‌گرمي، كه در ناحيه وسط درختان بلوط نصب شده بودند در مديريت كنترل اين آفت، قابل توصيه هستند.

One of the most important pest in the Oak forest of Kurdistan province is Oak leaf roller moth, Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae). Use of pheromone trap is one of the suitable methods for monitoring and controlling of the pest. In this work, three main factors which affect the efficiency of traps including trap type, pheromone dose and installation height trap were studied. Four types of trap including cylindrical, rectangular, delta and wing trap were tested. Capture efficiency of the traps, were installed in the middle, and top heights of the trees were compared. Three doses of pheromone 0.5, 1, and 1.5 mgr per trap were also compared. Results showed that there were significant differences among four types of traps. Cylindrical, rectangular and delta traps caught more number of moths than wing trap (P<0.05). There were no significant differences between two installation heights (P>0.05). However, a significant differences was observed among three doses (P<0.05), and the dose of 0.5 mg caught more moths than the other three doses. Therefore cylindrical traps containing 0.5mg of synthetic sex pheromone installed in the middle of the trees canopy may be recommended in the management program of the pest.