بررسي رابطه علي بين عوامل موثر بر آلودگي محيط زيست در ايران

Exploring the Causal Relationship between Effective Factors Environmental Pollution in Iran during 1977 to 2015

ﻫﺪف اين مقاله بررسي رابطه علي بين انتشار سرانه دي اكسيد كربن، سرانه مصرف انرژي، سرانه توليد ناخالص داخلي، آزاد سازي تجاري، توسعه مالي و جمعيت شهري در ايران براي دوره (1355-1394) است. از اين رو با استفاده از آزمون هم انباشگي كرانه ها به بررسي رابطه ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت بين متغيرهاي فوق ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه است. ﻧﺘﺎﯾﺞ نشان مي دهد كه كشش انتشار سرانه دي اكسيد كربن نسبت به سرانه توليد خالص داخلي، آزاد سازي تجاري، سرانه مصرف انرژي و جمعيت شهري مثبت و نسبت به شاخص توسعه مالي منفي است. به علاوه، در اين مقاله رابطه علي بين متغيرها مدل را با استفاده از الگوي تصحيح خطاي برداري بر اساس آزمون عليت گرنجر بررسي شده است. نتايج آزمون علي نشان مي دهد كه يك رابطه علي دو طرفه از سرانه توليد ناخالص داخلي و توسعه مالي و رابطه علي يك طرفه از آزاد سازي تجاري، سرانه مصرف انرژي، شهر نشيني به انتشار سرانه دي اكسيدكربن وجود دارد.

The aim of this paper is to examine the causal relationship between carbon dioxide emissions per capita, energy consumption per capita, gross domestic production per capita, trade openness, financial development and urban population in Iran for the 1977-2015 periods. Hence, the bounds F-test of co-integration was used to explore the relationship between above variables. The results show that elasticity of carbon dioxide emissions per capita relative to gross domestic production per capita, trade openness, energy consumption per capita and urban population is positive and to the financial development index is negative. In addition, this paper explores the causal relationship between the study variables using the error-correction model based on Granger’s causality tests. The causality test results showed that there is two-way causality between financial development and gross domestic production per capita while there is one-way causality between carbon dioxide emissions per capita and trade openness, energy consumption per capita and urban population.