شناسايي عوامل بروز كمبود نقدينگي بنگاه‌ها در اقتصاد ايران

Identifying the causes of firm’s liquidity shortage in Iran’s Economy

در اقتصاد ايران همواره از مشكل محدوديت نقدينگي بنگاه‌ها به عنوان يكي از عوامل بازدارنده رشد و توسعه اقتصادي كشور ياد شده است، به نحوي كه در بيشتر پايش‌هاي محيط كسب‌ و كار كشور، عدم دسترسي به تأمين مالي بيروني و نرخ بالاي منابع استقراضي در صدر مشكلات بنگاه‌ها قرار دارد. از يك سو، بنگاه‌ها تقاضاي تسهيل در دسترسي به تسهيلات بانكي و كاهش هزينه مالي اين تسهيلات را دارند. از سوي ديگر، شواهد چند دهه گذشته بيانگر آن است كه اين سياست يك مسكن كوتاه‌مدت بوده و قادر به حل ريشه­ اي مشكل محدوديت نقدينگي بنگاه‌ها نخواهد بود. اين موضوع به يكي از مهم‌ترين چالش­هاي حوزه سياست­ گذاري اقتصادي در كشور تبديل شده است. اين تحقيق به دنبال شناسايي عوامل اصلي بروز تنگناي مالي در اقتصاد ايران است. مهم‌ترين عوامل اصلي بروز تنگناي مالي از جانب عرضه اعتبارات عبارتند از پايين بودن سهم مانده بدهي بخش غيردولتي از كل دارايي‌هاي سيستم بانكي، بالا بودن حجم مطالبات غيرجاري و توزيع متمركز و نامتناسب منابع مالي. همچنين، از دلايل اصلي بروز تنگناي مالي از جانب تقاضاي اعتبارات مي‌توان به ساختار سرمايه متكي بر منابع خارج از بنگاه و حجم بالاي سرمايه در گردش موردنياز بنگاه­ ها اشاره نمود.

Always, the problem of liquidity shortage recognized as an impeding factor for economic development in Iran’s economy. In most of the monitoring reports of business environment, the lack of access to the finance and high rate of borrowed resources is the top problem for firms. On the one hand, the firms demand to facilitate access to bank loan finance and lower interest cost. On the other hand, the evidence of past decades implies that this policy is a temporary remedy and can’t settle the problem of liquidity shortage for firms. This subject has been one of the most important challenges in Iran’s economic policy-making area. This research seeks to recognize the main causes of the tough financial situation in Iran’ economy. The most important causes of the tough financial situation from supply side of the credit market include the low share of non-government sector debt in the total asset of the banking system, the high non-performing loan ratio, the concentrated and disproportionate allocation of loans. In addition, the crucial causes of the tough financial situation from the demand side of the credit market are the dependence of capital structure on external funds and the firm’s high need for the working capital loan