كليدواژه :
ساسانيان , فارسي ميانه , ماديان هزاردادستان , متون حقوقي , نافرماني يا عدم تمكين
چكيده فارسي :
ماديان هزاردادستان يكي از متون حقوقي معتبر به خط و زبان پهلوي است. ماديان در پايان دورة ساساني، يعني نيمة نخست قرن هفتم ميلادي، نوشته شده و تنها متني از اين دوران است كه به مسائل حقوقي پرداخته است. در اين كتاب، به مسائلي همچون برده‌داري، ضمانت، شراكت، ازدواج، طلاق، نافرماني (= عدم تمكين) و... اشاره شده است. در دوران ساسانيان، ارتباط متقابلي بين جايگاه زنان و موقعيت طبقاتي آن‌ها وجود داشت و براي زناني كه از اصول و هنجارهاي اجتماعي، خانوادگي و مسائلي مانند آن پيروي نمي‌كردند، مجازات‌هايي مطابق با جايگاه اجتماعي آنان در نظر گرفته مي‌شد. به اين گروه از زنان نافرمان مي‌گفتند. در اين مقاله، مفهوم نافرماني يا عدم تمكين، قوانين مربوط به نافرمانيِ زنان در پايه‌هاي گوناگون (پادشازن و چگرزن)، تحليل احكام مربوط به آن، چگونگي مشاركت (= انبازي) و تصرف زن در اموال، قبل و بعد از محرزشدن نافرماني، شرايط تعلق‌گرفتن دارايي (= خواسته) و ارث (= بَرماند) به فرزندان زن نافرمان و همچنين چگونگي وضعيت درآمد آن‌ها بررسي شده است.
چكيده لاتين :
Mādayān ī Hazār Dādestān, the book of Thousand Judgments, is one of the most important social history sources and juridical text in Middle Persian language and script. This text has been written in dawn Sasanian era, i.e. the early 7th century A.D. It is the only text remained from juridical tradition of Zoroastrianism that argues about legal and civil issues for surviving in its original form and language. It belongs to the era before Islam. This book mentioned a compilation of law terms including slavery, warranty, partnership, marriage, divorce, disobedient or misconduct and etc. In Sasanian period, women's position was dependent on their status class and the women that didn't follow the principles and social norms punished in multiple reasons. The kind of their punishments was dependent on their social levels. These women were called disobedient. Therefore, in this article, discussion about the concept of misconduct and legal aspects is related to various levels (Pādixšay-wife and čagar-wife), analysis of the verdicts, quality of partnership and women possessions, before and after of her misconduct's confirmation. The text also declared the legal issues on the conditions of acquiring the properties inherited by the disobedient woman, their children, and also quality of their incoming.
