نسبت ديدگاه نوانديشان معاصر ديني با توسعه جنسيتي (تحليل و مقايسه آراي قاسم امين و نظيره زين الدين درباره زنان)

The relationship between the contemporary religious modernists’ view and the gender development (Analysis and comparison of views of Qasem Amin and Nazireh Zein Al-din on women)

در جريان «نوزايش عربي»، ديدگاه متجددان، از سنت هاي ايستا به سوي انديشه هاي مترقي حركت كرد و رويكرد احياي دين جاي خود را به اصلاح آن داد. با توجه به تحولات جوامع مسلمانِ امروزي، به ويژه درباره زنان، و تسلط نگرش ديني در عرف و قانون اين جوامع، مطالعه مقايسه اي ـ تحليليِ تحولات آراي متفكران معاصر جهان اسلام، با تاكيد بر بازخواني ديدگاه نوانديشان ديني مصر در قرن بيستم و تحليل رويكردهاي آنان، تلاشي است براي پاسخ به اين پرسش ها كه انديشه روشنفكران ديني در حوزه جنسيت، با تحولات جهان امروز چه نسبتي دارد و آيا مي تواند به صورت مستقيم در زندگي زنان جوامع مسلمان اثرگذاري مطلوبي كه مطابق با عرف و فرهنگ ديني آنها باشد، داشته باشد؟ بنا بر يافته هاي اين مطالعه و مدلِ مفهومي برامده از مقايسه و تحليل هرمنوتيك انديشه قاسم امين و نظيره زين الدين، ديدگاه نوانديشان ديني معاصر، صرف نظر از برخي تضادها، امكان تطابق با مولفه هاي توسعه گرايانه امروزي درباره زنان را دارد و در مواردي به كار بستن نظريات آنها، اين امكان را مي دهد كه براي توسعه جنسيتي در جوامع مسلمان، به صورت مناسب زمينه سازي شود.

During the Arabic Renaissance, modernists’ view moved from the static traditions to progressive ideas. The religion’s revival approach was replaced by reformation. Given the developments in modern Muslim societies, particularly about women, and domination of religious attitudes in norms and laws of societies, the comparative-analytical study of the evolutions of the contemporary thinkers’ views in Islamic world, emphasizing the review of Egypt religious thinkers in the twentieth century and analyzing their approaches is an attempt to answer the following questions. What is the relationship between religious intellectuals' view regarding the gender and contemporary world developments? Can it directly affect women lives in Muslim societies according to religious norms and culture? The study findings and the conceptual model derived from hermeneutic analysis of Qasem Amin and Nazireh Zein Al-din views, as religious modernists, can adapt to modern developmental components regarding women. In some cases, the use of their ideas leads to appropriate provision for gender development in Muslim societies