تغييرات زماني و مكاني عوامل غير زيستي، كلروفيل-a و توليد اوليه پلاژيك در مصب رودخانه سفيدرود

Temporal and Spatial Variability of Non-Living factors, Chlorophyll a and Pelagic Primary Production in Sefid-Rood River Estuary

در اين مطالعه مصب رودخانه سفيدرود بعنوان بزرگترين زيستگاه مصبي حوضه جنوبي درياي خزر مورد ارزيابي تغييرات زماني و مكاني فاكتورهاي فيزيكي و شيميايي، كلروفيل a و توليد اوليه قرار گرفت. بررسي از دهانه رودخانه حدود 5 كيلومتر از بالادست اين محدوده تا دريا در طي 12 ماه (آبان 1382 لغايت مهر 1383) در 5 ايستگاه انجام شد. ميانگين سالانه و انحراف معيار عوامل فيزيكي و شيميايي، نشان دهنده ميزان دماي آب 17.2±8.6 درجه سانتي گراد، ميزان شوري سطح آب برابر 1.77±1.32 و عمق برابر 2.79±3.27 قسمت در هزار، كدورت 311.86±345.18 بر حسبFTU ، عمق ديد سكشي ديسك 36.5±25.33 سانتي متر، مقدار اكسيژن محلول برابر 8.69±2.88 ميلي گرم بر ليتر، مقدار آمونيوم بر حسب برابر 0.512±0.66 ميلي گرم بر ليتر، سيليكات برابر 5.68±1.91 ميلي گرم بر ليتر، فسفات كل 0.136±0.103 ميلي گرم بر ليتر و كربن آلي كل 10.3±9.9 ميلي گرم بر ليتر تعيين گرديد. ميزان متوسط كلروفيل a نيز 4.44±7.45 ميكروگرم بر ليتر تعيين شد. كه در ماه هاي تير و مهر ميزان آن قابل سنجش نبود. بيشترين ميزان آن برابر 22.85±20.5 ميكروگرم بر ليتر در ماه شهريور تعيين شد. از نظر مكاني نيز بيشترين ميزان آن در دهانه (ايستگاه 4) به ميزان 7.5±10.65 ميكروگرم بر ليتر تعيين گرديد. توليد اوليه متوسط سالانه مصب در همين ايستگاه و با روش بطري هاي تاريك و روشن برابر 38.27±34.12 ميلي گرم كربن بر متر مربع در ساعت توليد اوليه ناخالص و توليد اوليه خالص 201.6±289.9 ميلي گرم كربن بر متر مربع در روز بود. بيشترين ميزان توليد اوليه در شهريور ماه و حداقل ميزان آن نيز در مهرماه تعيين شد. كه دليل اصلي آن، كدورت بالا آب تحت تاثير خروجي هاي سد منجيل در مهر ماه معرفي مي گردد. بر اساس آزمون آناليز خوشه اي مهمترين عامل اثرگذار بر روي ميزان كلروفيل a نيز دماي آب تعيين شده است.

Sefid-Rood River Estuary is the most important riverine ecosystem in the south Caspian Sea. The aim of this study was to examine spatial and temporal variability of physical and Chemical factors, Chl-a and pelagic primary production during a year (November 2004 to October 2005) in five sampling stations in the Sefid-Rood River Estuary. Annual means (±SD) Physical and Chemical factors were: temperature 17.2±8.6 °C, Surface salinity1.77±1.32 ppt, battom salinity 2.79±3.27 ppt, turbidity 311.86±345.18 FTU, water tranprancy 36.5±25.33 cm, Do 8.69±2.88 mgL-1, 0.512±0.66 mgL-1, Sio2 5.68±1.91, TP 0.136±0.103 mgL-1, T.O.C. 10.3±9.9 mgL-1 and Chl. a 4.44±7.45 μgL-1. Minimum was zero in October and maximom in the September 22.85±2.5 μgL-1. There was a Spatial variability along the estuary and high level Chl. a determined in the river mouth (Station 4) with 7.5±10.65 μgL-1. Primary production determined in this estuary by dark and light bottle method and GPP 38.27±34.12 mgcm-2h-1 and NPP 201.6±289.9 mgcm-2d-1. Everywhere in this estuary nutrients appeared to be in excess to algal requirement and did not influence in Chl. a and primary production. The most important factor that influenced Chl. a was water temperature.