سنجش هيدروكربن‌هاي چند حلقه‌اي آروماتيك (PAH) و بررسي منشاء آنها در رسوب تالاب انزلي

Determination of Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and investigation of sources in sediments in Anzali Lagoon

در تحقيق حاضر هدف تعيين مقدار PAH ها در رسوب سطحي در دو ايستگاه اصلي ماهروزه و سلكه (هر ايستگاه سه نمونه رسوب)، و تعيين منشا اين تركيبات در نمونه هاي رسوب اين ايستگاه ها در تالاب انزلي- شمال ايران جهت پايش تالاب نسبت به آلاينده هاي مذكور است. نمونه برداري در دو دوره زماني متفاوت، يعني فصل گرم وخشك (اواخر خرداد)، و فصل بارندگي (اواخر شهريور) صورت گرفته و نتايج نمونه هاي آن بررسي گرديد. ميزان تجمع و مقادير PAH ها در نمونه هاي رسوب ايستگاه هاي مورد نظر توسط دستگاه دقيق گاز كروماتوگرافي طيف سنجي جرمي (GC-Mass) تعيين شده است. ميانگين مقادير PAH ها در رسوب ايستگاه ماهروزه در فصول گرم و بارندگي به ترتيب 34/839 و 439/ 61 نانوگرم بر گرم وزن خشك، و در رسوب ايستگاه سلكه در فصول گرم و بارندگي به ترتيب 80/432 و 45/439 نانو گرم بر گرم وزن خشك مي باشد. با مقايسه مقادير PAH∑ در تحقيق حاضر با مقادير گزارش شده در رسوب برخي از كشورهاي جهان، مشخص شد كه در دو ايستگاه ماهروزه و سلكه نسبت به ساير كشورها، حداكثر دامنه PAH∑ كمتر ولي در مقايسه با كشورهاي حوضه خليج فارس ، مقدار PAH∑ از نمونه هاي رسوب امارات متحده عربي و عمان بيشتر مي باشد. همچنين در مقايسه با كشورهاي حوضه درياي خزر در شمال ايران مشاهده مي شود كه بيشترين PAH∑ در اين دو ايستگاه از PAH∑ رسوب درياي خزر هم كمتر مي باشد. همچنين منشا PAH ها در نمونه هاي رسوب ايستگاه هاي مذكور در تالاب انزلي مورد بررسي قرار گرفت و با توجه به مشاهده هر دو منشا پيروژنيك و پتروژنيك در هر دو ايستگاه، نمي توان در مورد منشا PAH ها صراحتا قضاوت نمود. با توجه به آناليزهاي آماري بين مقادير PAH ها، در نمونه هاي رسوب ايستگاه هاي ماهروزه و سلكه در دو فصل نمونه برداري اختلاف معني داري مشاهده نشد (p<0/05 ).

The objective of this study is to determine oil pollutants (PAHs) and investigate PAH source in the sediments of Anzali Lagoon (in Mahrozeh & Selke stations) that can be of high importance from monitoring. Therefore, sampling is made in two wet and dry seasons at Mahrozeh & Selke stations. Finally, making use of GC, the related analyses were performed to determine PAHs. The results showed that mean PAHs in sediments of Mahrozeh were 34.839 in dry season and 61.439 ng/g dw in wet season, and in Selke were 80.432 in dry season and 45.439 ng/g dw in wet season. The amounts of PAHs in Mahrozeh & Selke stations were lower than PAHs in sediments of the Persian Gulf countries, (except of UAE and Oman sediments).and also PAHs in Mahrozeh & Selke stations were lower than sediments of Caspian Sea. The source of PAHs in Mahrozeh & Selke sediments were both pyrogenic and petrogenic.Statistical examinations didn’t show significant differences between PAHs in sampling seasons.