اصلاحات ارضي و مسئله سلب مالكيت از مالكان زن (1341-1351ش)؛ مطالعه موردي: غرب ايران

Consequences of land expropriation from female landlords and landowners during the 1962-1972 land reform in the western part of Iran

هدف: هدف كلي مقالۀ حاضر تبيين تحول وضعيت اربابان و مالكان زن در جريان اصلاحات ارضي و نشان دادن چرايي و چگونگي سلب مالكيت از زنان و نيز، پيامدهاي آن است. روش/ رويكرد پژوهش: رويكرد تحقيق حاضر كيفي است. داده‌ها بر پايۀ اسناد و منابع كتابخانه‌اي و براساس نمونه‌گيري هدفمند گردآوري شد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش گراندد تئوري استفاده شد. يافته‌هاي پژوهش: يافته‌ها نشان مي‌دهد در جريان اصلاحات ارضي در ابعاد وسيعي از زنان سلب مالكيت شده‌است. مهم‌ترين عوامل سلب مالكيت از زنان عبارت‌اند از: قانون اصلاحات ارضي، غايب‌بودن مالكان زن، حق نسق و نسق‌بندي كه در عرف جامعۀ روستايي و مردسالار ايران حقوقي مردانه تلقي مي‌شد و درنهايت سقوط نظام ارباب‌رعيتي. سلب مالكيت از زنان پيامدهاي متعددي داشت؛ سلطه‌پذيري و انقياد زنان روستايي، نابرابري زنان روستايي با زنان شهري، خودسوزي زنان روستايي و گسترش مالكيت حقوقي ازجمله پيامدهاي حذف زنان از نظام مالكيت زمين در مناطق روستايي بود.

Goal: To explore the development of landownership by women as the result of the1962 Land Reform. We want to show why and how expropriation of possession from women happened and what the consequences were. Method/Research Design: Data is gathered from library and archival resources. An analysis was carried out according to grounded procedure. Findings: Over the process of land reform women were denied ownership on a large scale. The reasons for expropriation from women were the Law of Land reform, the absence of female owners in the region, quota and quota-setting which was considered a masculine right by tradition in rural communities, and the collapse of the lord-servant system. Expropriation from women had implications, including the loss of social status, growing inequality between rural and urban women, some cases of suicide, and expansion of legal possession.