مقايسۀ مضامين اندرزي مينوي خرد و آفرين‌نامۀ ابوشكور بلخي

Comparison of Advisory Themes of Minoo-ye Kherad and Afarin Name of Abu Shakoor Balkhi

ادبيات تعليمي و به‌ويژه اندرزگويي در ادب فارسي پيشينه‌اي به ديرينگي تاريخ دارد. اين ادبيات، نخست شفاهي و نانوشته بود و بعدها در دورة نويسندگي به رشتۀ تحرير درآمد. ادبيات اندرزي به معناي ويژة آن در عصر ساساني رواج يافت و از دو سرچشمة سنت‌هاي شفاهي و منابع نوشتاري به ادبيات فارسي دري وارد شد. مينوي خرد يكي از آثار دورة ميانه از زبان‌هاي ايراني و متعلق به دورۀ ساساني است كه در اين پژوهش در مقايسه با آفرين‌نامة ابوشكور بلخي، شباهت‌هاي مضموني و فكري آنها بررسي و تحليل مي‌شود. در اين مقاله به اين پرسش پاسخ داده خواهد شد كه آيا آفرين‌نامۀ ابوشكور بلخي از متون اندرزي در دورة ميانۀ زبان‌هاي ايراني تأثير پذيرفته است يا خير. اين پژوهش برپاية روش تحليل مقايسه‌اي به انجام رسيد. هدف از اين گفتار، يافتن سرچشمه‌هايي از مضامين تعليمي است كه در آفرين‌نامۀ ابوشكور بلخي بيان شده است. در اين مقايسه چنين دريافت شد كه آفرين‌نامۀ ابوشكور بلخي تأثيرپذيرفته و الهام‌گرفته از آثار اندرزي در دورۀ ساساني است و شباهت‌هاي ميان آنها انكارناپذير است.

The history of didactic literature, especially advisory literature is very long in the Persian literature. This form of literature was oral at first and later on, in the era of writing, they all became documented. The advisory literature became more apparent in the Sassanian empire era and its flow to Persian Dari literature from two known sources which were the culture of oral transportation and written documented sources. The research below has compared the Minoo-ye Kherad which is a literary work from Sassanian period with Afarin Nāme by Abu Shakoor Balkhi and their contextual resemblances and differences have been found and are analyzed. The purpose of this research is to find the source of didactic literature in the early period of Persian literature and the comparison of above work resulted in that the source of early Persian literature works was from the advisory literature works of Sassanian empire era and the resemblance between the two group of works is indeed undeniable.