كليدواژه :
فعل جسماني , فعل نفساني , بدن مثالي , مراتب نفس , ملاصدرا
چكيده فارسي :
مسئله مورد بررسى در اين مقاله عبارت از اين است كه نقش بدن در صدور افعال چيست. براي بررسى افعال انسانى لازم است در ابتدا به برخى از مفاهيم اساسى علم النفس فلسفى ملاصدرا از قبيل مراتب نفس، بدن طبيعى و بدن مثالى پرداخت. در علم النفس ملاصدرا ما با دو بدن روبرو هستيم، بدن طبيعى و بدن مثالى. همچنان كه نفس در عالم طبيعت بدون بدن تحقق نمىيابد، در مرتبه ي خيالى و برزخى نيز بدون بدن نيست. افعال انسانى نيز بنابر مراتب تشكيكى با هر دو بدن در ارتباط هستند و در واقع هر دوي آنها فاعل افعال محسوب مىشوند. بنابراين مى توان افعال انسانى را به دو دسته فعل جسمانى و فعل نفسانى تقسيم كرد. افعال جسمانى افعالى هستند كه بدن طبيعى فاعل آنها محسوب مىشوند كه با توجه به مراتب تشكيكى نفس، نفس نيز فاعل بعيد آنها به حساب مىآيد. افعال نفسانى نيز افعالى هستند كه نفس حيوانى يا همان بدن مثالى فاعل آنهاست. اما در اين ميان نقش بدن مثالى در صدور افعال مهم است و در واقع رابطه ي افعال با بدن مثالى، از نقش بدن در صدور افعال حكايت دارد. در واقع بر اساس تفكر صدرايى بدن در فرآيند صدور افعال دوشادوش نفس در شكل گيري افعال و پيشبرد انسان به كمالات و سعادت نقش دارد
چكيده لاتين :
This essay deals with the problem of the role of the body in emanating actions, from Mulla Sadra’s viewpoint. To study human actions we need, at first, to deal with some basic concepts of Mulla Sadra’s philosophical psychology, such as the hierarchy of the soul, natural body, and ideal body. We find in his psychology two bodies, namely natural body and ideal body. As the soul can’t realize in the natural world without body, it is not deprive of body in isthmus and the stage of imagination. Human actions, according to the hierarchy of levels of being, are associated with both bodies. Indeed, both bodies are the agents of the actions. Therefore, human actions can be divided into corporeal and psychical actions. The former is an action whose agent is natural body, and, with respect to the hierarchy of levels of the soul, its distant agent would be the soul. The latter is an action whose agent would be the animal soul, or the ideal body. In action emanation, the ideal body plays an important role. In fact, according to Sadrian viewpoint, in the process of action emanation, the body, together with the soul, contributes to actions formation and to leading human beings toward perfection and happiness.
