بيمه، راهكاري موثر در مديريت بلاياي طبيعي

Insurance; an Effective Solution of Natural Hazard Management

در دهه‌هاي گذشته، مخاطرات طبيعي خسارات اقتصادي و تلفات جاني زيادي به كشور تحميل كرده است. وقوع مخاطره، دارايي خانوار را به‌طور جدي در معرض خطر مي‌دهد و با كاهش درآمد و پس‌انداز، سبب كاهش سطح رفاه آنان مي‌شود. پس از وقوع مخاطره، بار مالي سنگيني به‌منظور كمك‌رساني به آسيب‌ديدگان و بازسازي اماكن تخريب‌شده بر دوش دولت گذاشته مي‌شود؛ اما با برنامه‌ريزي صحيح و اجراي اقداماتي پيش از وقوع با هدف كاهش خطر مخاطرات طبيعي، مي‌توان هزينه‌هاي تحميل‌شده را به‌شدت كاهش داد و بحران را مديريت كرد. كشورهاي توسعه‌يافته نيز از رويكرد پيشگيري به‌عنوان راهكاري براي كاهش خسارات استفاده مي‌كنند. سرمايۀ بخش ساختمان در ايران سهم بزرگي از كل سرمايه‌گذاري را در بر مي‌گيرد و به همين دليل، يافتن راهكاري كه در صورت بروز مخاطرات طبيعي -كه اصلي‌ترين عامل تخريب ساختمان‌هاست- از نابودي ثروت ملي جلوگيري كند، ضروري است. در پژوهش حاضر كه از بُعد هدف، كاربردي و داراي ماهيت توصيفي است، پس از بررسي پيشينۀ بيمۀ زلزله در آمريكا و ژاپن به‌عنوان نمونه‌هاي برتر در صنعت بيمه، به مطالعۀ صنعت بيمه كشور پرداخته شده و سپس با معرفي مدلي مفهومي كه از نوآوري‌هاي اين مطالعه محسوب مي‌شود‌، مؤثرترين راهكار براي جبران خسارت‌هاي ناشي از مخاطرات و به‌ويژه زلزله معرفي شده است. بررسي‌ها حاكي از آن است كه براي مديريت مخاطرات طبيعي، بيمه به‌عنوان نهادي كه ريسك را ميان بيمه‌گزاران توزيع مي‌كند، به‌عنوان مهم‌ترين و مؤثرترين راهكار به‌ويژه در كشورهاي توسعه‌يافته استفاده شده است. با استفاده از الزامات قانوني، نرخ‌گذاري مناسب و عادلانه براي حق بيمه و حمايت‌هاي دولت از برخي اقشار جامعه، مي‌توان كمبود تقاضاي موجود براي بيمۀ زلزله را رفع كرد و با افزايش حجم نقدينگي، زمينۀ توسعۀ صنعت بيمه را فراهم آورد. همچنين، بيمۀ زلزله به ساخت‌و‌ساز مقاوم و استاندارد در برابر زلزله مي‌انجامد كه در بلندمدت خسارت‌ها را به كمترين حد مي‌رساند.

In the last decades, natural hazards have burdened many economic and physical losses to the countries. After hazard, the level of capital stock decreases strongly and household assets will be at risk seriously, and by decreasing the amount of income and saving, it will lead to lower the levels of welfare. After hazard happened, government’s expenditure will increase for helping victims and reconstruction. While by an accurate programming to reduce risks before the hazard, the loss will decline dramatically. Developed countries also apply the approach of prevention as a solution to lower the loss. The amount of capital in the building sector in comparison with the whole investment is high in Iran. Earthquake is the major reason for buildings to be destroyed, therefore finding an appropriate solution to save the national wealth seems necessary. After studying the history of earthquake insurance in the U.S.A. and Japan as the best samples of insurance industry, the insurance industry of Iran will be studied. Then, by presenting a conceptual method which can be considered as the innovation of the paper, the most effective solutions for facing with losses of hazards, and especially earthquake, will be introduced. In developed countries insurance is used as a most important and most effective way for natural hazards risk management to share risk to the policy holders. By using legal requirements, appropriate and justly pricing for premium and government supports of some groups of the society, the shortage of demand for the earthquake insurance must be solved and by increasing in the liquidity, the insurance industry will cause to development. an‎d also, in the long run, earthquake insurance will lead to reinforced and standard building that will lower the losses down as much as possible.