ساختار فكري علم اطلاعات و دانش شناسي از نظر "ديداري سازي حوزه دانش"

"Intellectual structure of library and information science from the perspective of "knowledge Domain Visualization

هدف: شناسايي الگوها و روندهاي موضوعي مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسي ايران و سير تغييرات انجام شده در ساختار نظري اين حوزه. روش شناسي: با استفاده از هم رخدادي كليدواژه و با رويكرد مبتني بر ديداري سازي حوزه دانش براساس كليدواژه ها، ساختار فكري علم اطلاعات و دانش شناسي مطالعه شده است. جامعه پژوهش تمامي مقالات پژوهشي و مجموعه مقالات همايش هاست كه در سال هاي 1970 تا 2016 از پژوهشگران ايران در مجلات علم اطلاعات و دانش شناسي منتشر و در وب گاه علوم نمايه شده است. براي تحليل و ديداري سازي شبكه هم واژگاني مطالعات ايران نيز از نرم افزار سايت اسپيس استفاده شد. يافته ها: تحليل خوشه اي به شناسايي 10 خوشه انجاميد و درمجموع، مشخص شد كانون هاي اصلي پژوهش ذيل دو عنوان كلي "مطالعات سنجش علم" و "مطالعات اطلاعات" قرار گرفته اند كه سهم هريك از اين دو كانون پژوهش از كل خوشه هاي شناسايي شده به ترتيب، 4 و 5 خوشه است. بزرگ ترين خوشه برحسب تعداد گره ها، "مطالعات كاربران و نظام ها" و قديمي ترين خوشه براساس ميانگين سال تشكيل، "همكاري علمي" بود. نتايج تحليل شاخص شكوفايي رخداد كليدواژه ها نشان داد كليدواژه هاي "اينترنت"، "وب جهان گستر"، "مطالعات كاربران"، و "موتورهاي جستجو" به ترتيب، بيشترين توجه پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسي را به خود جلب كرده اند و در زمره مباحث داغ رشته در بازه زماني بررسي شده هستند. نتيجه گيري: شبكه هم رخدادي كليدواژه هاي مدارك علم اطلاعات و دانش شناسي ايران شبكه اي نوپاست؛ به طوري كه از مجموع 257 گره حاضر در فرايند تحليل، 71 گره در سال هاي 2000 تا 2009 واقع شده اند. ازجمله نكات درخور تامل در تحليل گره هاي محوري شبكه هم رخدادي كليدواژه ها، ثبت نكردن هرگونه نمره مركزيت براي واژه "كتابخانه" است كه نشان مي دهد اين واژه، باوجود برخورداري از فراواني رخداد، نقش محوري خود را در مدارك علم اطلاعات و دانش شناسي ايران در اين بازه زماني از دست داده است.

Purpose: To identify the patterns and trends of the Iranian LIS Studies and the changes made in the Intellectual structure of this field. Methodology: Using the keyword co-occurrence method and the knowledge Domain Visualization approach, the intellectual structure of LIS has been studied. The research community is all research papers and articles of conferences that have been published by Iranian researchers in the period from 1970 to 2016 in the LIS journals and indexed on the WOS. Citespace software was used to map and analyze the network of Iranian studies. Findings: Cluster analysis led to the identification of 10 clusters. Overall, it was found that the main focal points of the research are two general titles of "science studies" and "information studies", where the share of each of these two research centers from all identified clusters was 4, 5 Cluster. The largest cluster, according to the number of nodes, was "User Studies and Systems" and the oldest cluster based on the average year of formation, "scientific collaboration." The results of the analysis of the keywords burstness, "Internet", "World Wide Web", "User studies" and "Search engines" respectively, have attracted the most attention of the researchers of information science and science and are among the hot topics in the time series investigated. Conclusion: The network of the key words of Iran LIS studies is immature; so that from the total of 257 nodes present in the analysis process, 71 nodes were located between 2000 and 2009. One of the important points in reflecting on the analysis of the central nodes of the keyword network is related to the low centrality scores of the word “library” in spite of having high occurrence frequency; which may be interpreted as the reduction of pivotal role of this concept in the LIS literature.