تحولات روش شناسي پژوهش در نشريات علم اطلاعات و دانش شناسي ايران در پرتو تغيير درجه علمي آنها (مطالعه مقايسه اي)

The study of changes in research methods reported in selected Knowledge and Information Science in Iran: a comparative study

هدف: تحليل مقايسه‌اي روش‌هاي پژوهش و ابزار گردآوري داده‌ها در نشريات منتخب علم اطلاعات و دانش‌شناسي ايران. روش‌‌‌شناسي: داده‌هاي 943 مقاله از نشريات مطالعات ملي كتابداري و سازماندهي اطلاعات، تحقيقات اطلاع‌رساني و كتابخانه‌هاي عمومي، و تحقيقات كتابداري و اطلاع‌رساني دانشگاهي به‌روش مشاهده‌ اسنادي و تحليل محتوا با كمك سياهه‌ وارسي در دو بازه زماني 1384-1388 و 1389-1393 بررسي شده است. يافته‌ها: روش‌ پيمايشي و مروري پراستفاده‌ترين روش‌هاي پژوهش هستند. استفاده از روش‌ مروري در پنج‌‌ساله دوم و پس از تغيير درجه علمي نشريات كاهش به‌نسبت زياد داشته و ميان دو بازه زماني مدنظر تفاوت معنادار وجود داشته است. در پنج‌‌ساله نخست، مشاهده اسنادي و پرسشنامه پركاربردترين ابزارهاي گردآوري داده‌ها بوده است. پس از تغيير درجه علمي نشريات، كاربرد مشاهده اسنادي كاهش به‌نسبت شديدي داشته است. آزمون خي‌دو تفاوت معناداري را در ميزان استفاده از ابزارهاي گردآوري داده‌ها در دو مقطع زماني ذكرشده نشان مي‌دهد. نتيجه‌گيري: تغيير درجه علمي نشريات همراه با تحول در شيوه آموزش روش‌شناسي پژوهش در علم اطلاعات و دانش‌شناسي مي‌تواند زمينه‌ساز نوآوري و تنوع روش‌شناختي در پژوهش‌هاي رشته شود.

Purpose: research methods have an important role in organizing efforts and scientific studies. For this reason, many researcher to analyze the methodology of the research, evolution and development in KIS. Therefore, the purpose of this study is a comparative analysis of research methods and data collection tools in selected KIS journals in Iran. Methodology: This study was conducted using content analysis method. The data collection technique was checklist and document observation. The study population included 943 articles published in National Studies on Librarianship and Information Organization (NASTINFO), Research on Information Science and Public Libraries and Journal of Academic Librarianship and Information Research during 2005-2014. Findings: The findings showed that survey and literature review methods were the most popular methods used by researcher. Using review method had a relatively sharp decline in the second five-year period. After changing the degree of scientific journals, the research method significantly different between the two periods. The most common technique for data collection was questionnaire and document observation in first five-year period. Using document observation technique had a relatively sharp decline in the second five-year period. After changing the degree of scientific journals, the data collection technique significantly different between the two periods Conclusion: This study is one of the first studies using a systematic methodological classification to compare methodological changes in KIS journals in Iran. The degree change of scientific journals along with a transformation in education of research methodology in KIS can to help an innovation and diversity in the research field.