بررسي ميزان فلزات سنگين روي، سرب، كروم و مس در بافت نرم شكم پاي Thais mutabilis در منطقه جزر و مدي بندرعباس

Study of concentration of heavy metals (Lead ,Copper, Zink & Chromium ) in Soft tissues of marine Gastropod Thais mutabilis in intertidal zone of Bandar Abbass

راي تعيين ميزان فلزات سنگين روي، سرب، كروم و مس در بافت نرم شكم پاي Thais mutabilis ناحيه ي جزر و مدي در 3 ترانسكت در سواحل گلشهر جنوبي، پشت شهر و سورو در بندرعباس، در زمستان 1389 نمونه برداري انجام گرفت. هر ترانسكت داراي 3 ايستگاه بالا، ميان و پايين بين جزر و مدي بود. نمونه برداري با انداختن كوآدرات به ابعاد 5/0×5/0 مترمربع در هر ترانسكت به صورت تصادفي، صورت گرفت. در هر ترانسكت 9 بار نمونه برداري صورت گرفت. نمونه ها براي تعيين ميزان فلزات سنگين روي، سرب، كروم و مس مورد سنجش قرار گرفتند. نتايج نشان داد، بيشترين غلظت فلزات سنگين مربوط به فلز روي با ميانگين (438/9±577/18 ميلي گرم بر گرم) و كمترين غلظت مربوط به فلز سرب با ميانگين(0/6 ±0/17 ميلي گرم بر گرم) بود. به طور كلي بيشترين غلظت فلزات روي (438/9±577/18)، سرب (0/8±0/67) و كروم (0/8±1/23) در بافت نرم شكم پا در ترانسكت گلشهر جنوبي و بيشترين غلظت فلز مس (134/6±88/77) در نمونه هاي ترانسكت پشت شهر به دست آمد. نتايج آناليز آماري نشان داد كه غلظت فلز كروم در بافت نرم شكم پا در ترانسكت گلشهر با سورو اختلاف معني داري دارد (0/05 ≤P). ولي اختلاف معني داري ميان غلظت فلزات سرب، مس و روي در نمونه هاي بافت نرم شكم پا، در ترانسكت ها، وجود نداشت (0/05≤P). غلظت فلزات سنگين سرب و كروم از حد مجاز (WHO) براي موجود آبزي پايين تر بوده و نشان دهنده ي كم بودن آلاينده هاي ورودي حاوي اين فلزات به محيط است. غلظت فلزات سنگين روي و مس از حد مجاز (WHO) در هر 3 ترانسكت بالاتر بود. نتايج حاصل از بررسي انباشت زيستي فلزات سنگين (روي، سرب، كروم و مس) در بافت نرم گونه Thais mutabilis، به ترتيب Zn Cu Cr Pb بدست آمد.

To determine the heavy metals Zinc, Lead, Chromium and Copper in soft tissues of Thais mutabilis (gastropod) in three transect of tidal coast of Bandar Abbas, sampling was done in winter of 1389 (2011). Each Transect had three stations; Upper, mid and lower tidal zone. Sampling was done randomly with 0.5 square meter quadrate. Each area was sampled 9 times. The samples were analyzed for determination of heavy metals (Zn, Pb, Cr, Cu). The results showed that in the gastropod, zinc (577/18 ±438.9 ppm) was at the highest concentration between the heavy metals and Lead (0/17±0/6 ppm) was at the lowest. Generally, the highest concentration of Zinc (9/438±18/577), Lead (8/0±67/0) and Chromium (8/0±23/1) in soft tissues of gastropod was in Golshahr jonobi station, and the highest concentration of copper (6/134±77/88) was in the Posht shahr station. Statistical analysis showed that there was a significant difference (P≤0/05) in the concentration of chromium metal in soft tissue of gastropod in Golshahr jonobi transect with Soro. However, there is no significant difference between the concentrations of lead, copper and zinc in samples of soft tissue of gastropod in each transect (P≥0/05). The concentration of lead and chromium in this aquatic environment is lower than admissible range (WHO, 1985). It shows that the input of pollution containing these metals to this environment is low. The concentration of heavy metals such as zinc and copper is higher than admissible range (WHO, 1985) in every 3 transect. The result of bioaccumulation of heavy metals (Zink, Lead, Copper, and Chromium) in soft tissues of Thais mutabilis (Gastropoda) exhibited the following order: Zn> Cu> Cr >Pb.